Op dinsdag 6 oktober 1942 omstreeks 23.30 uur stortte te Slagharen-Schuinesloot een vliegtuig neer op het aardappelland van Hendrik Euverman, gelegen aan de Troostenwijk. Het vliegtuig was gecrasht even nadat een luchtgevecht had plaats gevonden.
Bij het wrak lagen vijf lijken verspreid van de bij het vliegtuig behorende bemanning. Deze waren deels totaal verminkt en deels totaal verkoold. Op een van deze lijken werd een metalen plaatje gevonden, waarop stond: G. Slater, I-287890. Op de anderen werd geen herkenningsplaatje gevonden. De lijken droegen, voor zover toen kon worden nagegaan, het uniform zoals die door Engelse vliegers werden gedragen. Verschillende brokstukken van het vliegtuig lagen verspreid binnen een cirkelomtrek van vierhonderd à vijfhonderd meter vanaf de crashsite. Het vliegtuig was ten dele zodanig verbrand en vernield dat herkenning omtrent soort en type niet meteen mogelijk was. Later werd duidelijk dat het ging om een Wellington bommenwerper.
Nadat de lijken waren vrijgegeven, werden ze op woensdag 7 oktober 1942 vervoerd naar de begraafplaats te Hardenberg en op donderdag 8 oktober aldaar begraven. Op de graven van deze omgekomen Britse vliegeniers stond aanvankelijk een groot kruis met de tekst: ‘Hier rusten de Engelse vliegeniers G. Slater en 4 onbekenden, gevallen 6 oktober 1942 in Slagharen’.
De namen van de omgekomen bemanningsleden waren: Geoffrey Slater (22 jr), George William Rhodes (20 jr), John Forbes (21 jr), John Forman en Walter John Howes.
Het Noord-Oosten van 13 oktober 1961 scheef over de verjaardag van de 90-jarige Lucas Zweers”.
Oud-Hardenberg? Als ik daarover vertellen moet… In het woon- en winkelhuis, dat na de afbraak van het pand van Breukelman, zo eenzaam is blijven staan tegenover de Boerenleenbank te Hardenberg, woont de heer Lucas Zweers. Niemand zal deze glundere bejaarde Hardenberger ooit geschat hebben op zijn werkelijke leeftijd. Honderden malen zijn we hem tegengekomen, zo in het stadsleven van Hardenberg en voorzichtig schattend zou je gedacht hebben: een vitale zeventiger. Maar hij werd vorige week dinsdag negentig. En omdat hij in heel zijn omgeving niet anders dan vrienden kent, hebben de Hardenbergers hem die dag eens heerlijk in de bloemetjes gezet. En hij heeft daarvan met volle teugen genoten.
Vroeger Hij heeft daar altijd in Hardenberg gewoond. Maar toen was het veel minder dicht bebouwd. Toen was er niet eens een harde weg. Die Bruchterweg was een zandweg met veel kuilen en gaten, maar ook met hindernissen. En donker dat het daar kon wezen… Fredriks, de evangelist, ging dan ’s avonds vaak naar zijn mensen om in huiselijke kring bijbelbesprekingen te houden en les te geven. Dan had hij overal zijn relaties, die wel genegen waren om hem ’s avonds te komen halen. Zweers was ook een der hunnen.
“Donker dat het dan ’s avonds kon wezen… En dan hadden de mensen langs de Bruchterweg allemaal hun tuintjes aangelegd en ieder zette daar maar paaltjes om heen, zoals dat het beste gelegen kwam. Dan waren de met water gevulde kuilen in de weg nog lang niet het ergste. Daar kon je met laarzen aan tenslotte nog door komen. Maar die paaltjes, die daar even boven de grond uitstaken. Daar kon je zo akelig tegenaan lopen. En ze stonden overal maar zo in en bij de weg.
En in de winter… Dan stond alles rondom Hardenberg blank. Dan bond men daar in de Fortuinstraat bij de kachel de schaatsen onder om een rondrit te maken over Gramsbergen, De Krim weer naar Hardenberg toe. Maar als de mensen uit Brucht ’s zondags voor het invallen van de vorst naar de kerk gingen, dan was dat nog veel moeilijker. Dan was daar alles bij het houtstek van Zweers een grote zee. Dan stopten de mannen hun broekspijpen maar bij de laarzen in en ze droegen de vrouwen op de rug dwars over het water naar het hoger gelegen stadsdeel. Zo gingen ze dan naar de kerk. Als ik over oud-Hardenberg moet vertellen… dan kun je nog het een en ander horen.”
Zweers is een man van de oude stempel. Maar je hoeft vast niet te denken dat hij ouderwets genoemd hoeft te worden. Hij leeft volop met de ontwikkeling van zijn stad mee. Hij is daar blij om. Alleen wil hij voor zichzelf zo enkele kleinigheidjes uit die vroegere tijd bewaren. In zijn kleding blijft hij zichzelf. Netjes als altijd, maar volgens eigen stijl. Waarom zou hij ook niet. Zijn bejaarde zuster bracht hem een heel mooi cadeau. we geloven stellig, dat hij daar heel blij mee was, al verraadt hij dergelijke dingen niet zo gemakkelijk. Ze had een paar eigen gebreide wollen kousen voor hem meegebracht. Kousen, die je precies onder de knie vastknoopt. Dat is heel wat beter spul, dan die kleine moderne dingen, zodat je de blote benen vanonder je broekspijpen kunt zien. Met zulke kousen blijft een mens gezond. Zweers kan daarover meespreken. We hopen maar dat de dokter voorlopig nog niet veel aan hem verdient.
Met mijn oude vriend Kedde ben ik naar de verjaardagsvisite geweest. Om verhalen los te krijgen, vroegen we of Kedde wel een beste jongen geweest was in zijn jonge jaren. Maar daar wilde Zweers geen kwaad van zeggen. Dat was altijd prima in orde geweest. De heer Nijzink, de man van sociale zaken, was ook op de verjaardagsvisite en die maakte uit die opmerking direct gevolgtrekkingen: Dan zullen ze samen wel eens het een en ander hebben uitgespookt. Maar daar vertelde Zweers niets van en de pretlichtjes dansten in zijn ogen.
Er is daar een mooie ruimte bij zijn huis, omdat het oude pand is afgebroken. Jamin heeft er nog geen nieuwe winkel gebouwd. Er was ’s avonds dus wel ruimte voor de serenade, die de muziekvereniging Hallelujah kwam brengen, maar die ruimte bleek ditmaal toch lang niet toereikend te zijn. Het was een grote beweeglijke mensenkluwen van stadsgenoten.
De oude Lucas overleed op 27 februari 1970, op 98-jarige leeftijd. Hij werd begraven op de begraafplaats aan de Bruchterweg. Zijn grafsteen is te zien op onze website:
Opvallend is dat Lucas nazaten kennelijk niet precies meer wisten wanneer hij geboren was. De grafsteen vermeldt namelijk als geboortejaar 1878, terwijl hij volgens de burgerlijke stand toch echt al in 1871 geboren werd.
