In het Algemeen Handelsblad van 13 december 1934 stond deze foto van de archeologische vondsten die men had aangetroffen bij graafwerk op de zgn. ‘Steen’ bij Gramsbergen. Men had een aantal oude beeldjes en een geweer gevonden, toegeschreven aan het voormalige kasteel of de havezate Gramsbergen.
Meer over de geschiedenis van de havezate leest u op onze website.
Op 12 december 1820 werd een boedelinventarisatie gehouden door notaris Antoni van Riemsdijk. Hij deed dat op den Huize Heemse, op verzoek van de hoogwelgeboren jonkheer Jacob van Foreest van Heemse, weduwnaar en boedelhouder van wijlen de hoogwelgeboren vrouwe Maria Clara gravinne van Rechteren.
Naast een uitgebreide beschrijving van alle onroerende zaken werden de roerende bezittingen van het Huis Heemse minutieus opgesomd. Op de zeer ‘spatieuse’ (ruime) zoldering van de havezate trof men allerhande spullen aan, zo ook een paar metalen kanonnetjes. Ze werden geïnventariseerd onder nummer 81 en getaxeerd op maar liefst 30 gulden. “Een paar metalen kanonnetjes met houten affuiten en groen beslag, voerende ten wapen eenen dubbelden adelaar en daaronder de letters S.V.I. en het jaargetal eenduizend, zeshonderd, zesenvijftigh”.
Vandaag is het precies 12½ jaar geleden dat de Stichting Historische Projecten werd ‘opgericht’. Op die dag werd de notariële akte verleden in huize Welgelegen in Heemse door notaris Rieks Bulthuis.
De stichting is formeel een voortzetting van de vroegere Stichting Oudheidkamer Hardenberg die enkele jaren daarvoor geliquideerd was (vanwege overname van de museale collectie door de gemeente Hardenberg). De stichting ‘in ruste’ werd zodoende door ons weer tot leven gewekt. De oude naam werd gewijzigd in Stichting Historische Projecten en de doelstellingen werden vernieuwd.
Sindsdien hebben we verschillende publicaties op de markt gebracht, zoals het eind 2008 verschenen boek ‘Monumenten in de gemeente Hardenberg’, maar ook ‘Hardenberg op de Kaart’ en twee delen ‘Toen geluk nog heel gewoon was’. Onze laatste aanwinst is het boek over de geschiedenis van stad Hardenberg, geschreven door onze stadssecretaris Jacobus van Riemsdijk.
In heel ons land werd in 1795, het eerste jaar der Bataafse Vrijheid, een grote Volkstelling gehouden. In Stad Hardenberg gebeurde dat op 6 november door stadsdienaar Jan Zweers Derkszoon.
De Stad was in drie secties verdeeld, de Voorstraat, de Achterstraat en ‘Buiten in der Stads Vrijheid’. Het aantal getelde inwoners bedroeg respectievelijk 390, 239 en 22, zodat het totaal aantal in de Municipaliteit der Stad Hardenbergh op slechts 651 kwam.
De registers op de Volkstellingen van zowel Stad als Ambt Hardenberg zijn bewaard gebleven en volledig getranscribeerd op onze website na te lezen:
Wist u dat ‘onze’ Berend Venebrugge, indertijd eigenaar en bewoner van de havezate Venebrugge, in 1818 voor de helft eigenaar werd van nóg een havezate?
Het betrof het huis, de kring en de heerlijkheid van de havezate Dorth, nu gelegen aan de Bathemseweg 16 in Kring van Dorth.
Dat blijkt uit deze notariële akte, opgesteld door Antoni van Riemsdijk op 14 januari 1825. Op 31 oktober 1818 was de havezate publiek geveild in opdracht van de hoogwelgeboren heer Coenraad Jan van Zuijlen van Nievelt, lid van de ridderschap der provincie Gelderland.
Berend Venebrugge was eigenaar geworden van de ene helft. De andere helft was verkocht aan Johannes Hermannus van Engelen, koopman te stad Zwolle. Berends bezit van de havezate was echter van korte duur, want in genoemde akte uit 1825 werd zijn deel overgedragen aan Van Engelen, zodat deze vervolgens volledig eigenaar was van de havezate Dorth.
De havezate is begin negentiende eeuw afgebroken. Ter plaatse is een nieuw landhuis verrezen.