In het huidige Nederland werd met de invoering van de burgerlijke stand in 1811 iedereen verplicht een achternaam te voeren. In bepaalde streken van Nederland kan het voor een genealogisch onderzoeker echter problemen opleveren, omdat een familie ineens van achternaam veranderde. Het aannemen van een achternaam werd vastgelegd in de zogenaamde registers van naamsaanneming, die onderdeel van het bevolkingsregister zijn.
De originele akten van naamsaanneming van de gemeente Hardenberg zijn bewaard gebleven. Zo lezen we in deze Franstalige akte bijvoorbeeld dat Lubbertus Bosman uit Heemse de achternaam ‘Velsink’ aannam, voor zichzelf en voor zijn vier kinderen Gerrit Jan, Jennechien, Johanna en Geesjen. Deze akte werd op 31 december 1811 geregistreerd door maire (burgemeester) Antoni van Riemsdijk.
Op 31 december 1962 werd in het landelijk dagblad ‘Trouw’ een artikel gepubliceerd, getiteld: ‘Als aan de voet van kerktoren Saksers zingen’. In dit artikel werd Otten-Jan van de Ballast in Collendoorn geïnterviewd. Ruim een halve eeuw later leek het ons leuk u hiervan in kennis te stellen:
Op 30 december 1999 werd ‘Het boek van Roke’ (de geschiedenis van Radewijk en haar bewoners) gepresenteerd in dorpshuis De Heugte in Roke Radewijk. Het boek kwam tot stand op initiatief van de toenmalige redactie van de Roker Proat. Nadat de redactie was gevormd is samenwerking gezocht met de Historische Vereniging Hardenberg, die uiteindelijk als uitgever optrad.
Het boek is geschreven door Janny Woertel-van der Veen, Grietje Jonkhans-Kampman, Jan Woertel, Jaap Vergouwen, Herbert Lansink en Erwin Wolbink. Het 260 pagina’s tellende standaardwerk was in mum van tijd uitverkocht. Het beschrijft de oudste geschiedenis van deze bijzondere buurtschap aan de Duitse grens, maar ook gaat het uitvoerig in op de oudste erven en katersteden, de handel, de verschillende vormen van samenwerking. Het boek is een waar collectors item geworden…
Met dank aan de Historische Vereniging Hardenberg voor de levering van deze prachtige groepsfoto van de school en onderwijzerswoning met leerlingen en onderwijzend personeel.
Op 29 december 1902 werd de school geopend, blijkens een artikel in het Salland’s Volksblad van 3 januari 1903:
“Vergadering van de Vereeniging Christelijk Onderwijs te Lutten. Maandag 29 dec. kwam de vereniging onder veel belangstelling, ook van de naburige plaatsen, samen ter feestelijke opening van de pas verrezen Christelijke School. Ds. Schoemaker, als eere-voorzitter, sprak. De geïnstalleerde hoofdonderwijzer, de heer Slingenberg, nam daarop het woord. Vervolgens nog spraken dr. Schot van Hardenberg, ds. Doekes van Heemse, de heer Beukema, hoofdonderwijzer te Hoogeveen, de heer Veenhuijzen, hoofdonderwijzer te Ane en de heer Abbing te Dedemsvaart, waarop het bestuur bij monde van den president en van den secretaris, de heeren Van der Linde en Nijhuis dankte voor de belangstelling.”
De schoolvereniging, met als doel het realiseren van een schoolgebouw, was op 5 april 1901 met 42 leden opgericht. De eerste steen van de school was in de zomer van 1902 gelegd, nadat het bestuur een huis en een stuk land had gekocht van de familie Van Zwolle. De bouw was gegund aan de aannemer W. van Dijk voor f 2.829 en uit 19 sollicitanten werd de heer Lambert Steenbergen benoemd als eerste hoofdonderwijzer. In 1904 werd een nieuwe woning voor hem gebouwd. De school zou al snel te klein worden. In 1908 werd een derde en in 1912 een vierde lokaal bijgebouwd.
De Nieuwe Leidsche Courant van 28 december 1946 schreef: “Te Hardenberg is na een korte ongesteldheid, 76 jaar oud, overleden de heer J. Weitkamp, oud-lid van de Tweede Kamer voor de Christelijke Historische Unie. Als landbouwer had hij zitting in landbouworganisaties. Hij was lid van de Provinciale Staten van Overijssel en werd in 1918 lid van ons Lagerhuis. Voorts was hij b.g. lid van Gedeputeerde Staten van Overijssel, voorzitter-hoofdingeland van het waterschap Radewijk en Baalder en lid van den gemeenteraad van Stad Hardenberg. De overledene was ridder in de orde van Oranje-Nassau en in de orde van den Nederlandsche Leeuw. De begrafenis zal plaats hebben dinsdag 31 december te Hardenberg, des middags om 1 uur.”
Jan Weitkamp was een van de typische figuren in het Haagse leven; zeer eenvoudig, ook bij de opening van de zitting van de Staten-Generaal in september, waar zijn echtgenote altijd verscheen in boerinnenkostuum.
Weitkamp werd op 11 december 1870 geboren in Stad Hardenberg, als tweede in een gezin van zes kinderen. Zijn ouders waren koopman Hermann Wilhelm Weitkamp uit Ladbergen (in Münsterland, Duitsland) en Willemina Muijderman uit Zwolle. Zijn oudste broer Herman Heinrich Weitkamp was burgemeester van Ambt Hardenberg.
Jan Weitkamp trouwde in 1898 met Jansje Hermina Iemhoff, met wie hij vijf kinderen kreeg. Zijn vrouw overleed echter in 1913 aan de tuberculose. Hij trouwde nadien in 1915 met Janna Wilpshaar en na haar overlijden in 1929, met haar zuster Jennigje Wilpshaar. De familie bewoonde de boerderij ‘De Kamp’ aan de weg van Hardenberg naar de Hoogenweg. Deze weg werd in 1946 naar hem vernoemd, wegens zijn werk als gemeenteraadslid, wethouder en als lid van de Provinciale Staten en lid van de Staten-Generaal.
Van beroep was hij landbouwer, hoewel hij voor zijn huwelijk herbergier en winkelier was in de zaak van zijn ouders in de Voorstraat te Hardenberg. Hij was lid van de Nederlands-hervormde Kerk te Hardenberg, maar hij vond dat de kerk in Hardenberg veel te licht was. Hij liep op zondagochtend geregeld via de stuw over de Vecht naar Heemse, waar de predikanten veel zwaarder waren. Hij heeft als onderwijs slechts de lagere school doorlopen, hoewel hij zich door zelfstudie wel Hebreeuws heeft eigen gemaakt.
