Archieven: 2020-11-29

Stichting Historische Projecten
2020-11-29

Toen, op 29 november 1902: eerste editie Salland’s Volksblad.

Op zaterdag 29 november 1902 rolden de eerste exemplaren van het nieuws- en advertentieblad Salland’s Volksblad van de drukpers. Gelukkig is van bijna elke wekelijkse editie een exemplaar bewaard gebleven. Enkele ‘highlights’ uit de eerste editie:
Hardenberg. De St. Nicolaas-etalage is gereed, bestaande in een prachtige collectie chocolade en suikerwerken, boterletters, beulingen en vele soorten gebakjes. Bensdorp’s Cacao en Chocolade. Hardenberg, Joh. Koeslag.

Hardenberg. Zaterdag jl. ontstond een begin van brand bij den winkelier G. Arends te Bruchterveld. Hoewel de brand zich ernstig liet aanzien, slaagde men er toch spoedig in om de vlammen meester te worden. Naar wij vernemen dekt assurantie de schade.

Dedemsvaart. Terwijl G.W., wonende op ’t Ongeluk alhier, even afwezig was, zijn de kleertjes van zijn ongeveer 4-jarig kind, dat eenigzins ongesteld was en bij het vuur zat, in brand geraakt, met het treurig gevolg dat de kleine onmiddellijk aan de gevolgen is overleden.

Gramsbergen. Van de door de notaris Rambonnet dinsdag geveilde huizen, staande in de Achterstraat alhier, zijn koopers geworden van perceel I, woonhuis met bakkerij, E. Bosch voor f. 859. Van perceel II, eene herberg, M. van Braam voor f. 1080.

Gramsbergen. Bij de verleden week gehouden stemming als notabelen van de Ned. Hervormde kerk alhier, zijn gekozen J. Wernes Jzn, H.J. Kamphuis en B. Kuiper.

Hardenberg. A. Sierink a/d brug, Hardenberg. Handel in alle bouwmaterialen, hout, steen, kalk, haardsteentjes, ijzerwaren, lampen, emailwaren, kookpotten, spiegels en schilderijen, wiegen en wannen, landbouwkalk enz.

Hardenberg. H. Zweers JRzn. Groote St. Nicolaas-etalage, bestaande in een uitgebreide sorteering galanterien, kinderspeelgoed enz. Verder groote sorteering schaatsen, kachels, turfbakken, tegelplaten, hakselmachines en andere ijzerwaren, aardewerk, glas, nikkel enz.

Hardenberg. G.J. Meijer a/d Brug, Hardenberg. Manufacturen en mode-artikelen. Bedden en veeren. Fantasie wollen- en sitsen dekens. De echte Zwarte Krip no. 6. Naaimachines (Unicum), sterk en lichtloopend.

Hardenberg. In den schoenhandel van ondergeteekende vindt men steeds een ruime keuze van alle soorten: heeren-, dames- en kinderschoeisel. Tevens voorhanden alle soorten vetleeren schoenwerk en laarzen, alsmede een flinke sorteering in winterpantoffels en viltmuilen. Aanbevelend, wed. F. Goris en Zonen, Hardenberg.

Hardenberg. Alle soorten van uurwerken, mooi en solide, tegen scherp concurreerende prijzen te verkrijgen bij J. Schutte, horlogemaker, Hardenberg. Oud goud en zilver wordt tegen de hoogste waarde ingeruild.

Hardenberg. De St. Nicolaas-etalage is gereed. Ruime keuze in kinderspeelgoed en alle soorten galanterien. Aanbevelend, G. Sierink, Achterstraat, Hardenberg.

Hardenberg. Ondergeteekende bericht den ingezetenen van Hardenberg en omstreken, dat hij weer opnieuw ontvangen heeft een groote partij sajetten, in alle kleuren. Kousen in alle grooten. Voorts alle andere artikelen in manufacturen en galanterien. Beleefd aanbevelend, J.W. Schutte, Hardenberg.

Laat een reactie achter inEerste Steen Opening Bedrijf | Industrie Oprichting | Stichting
Stichting Historische Projecten
2020-11-28

Toen, op 28 november 1966: openingsfeest markt.

Op 28 november 1966 vond de officiële opening plaats van het heringericht marktterrein van Hardenberg.

Het Noord-Oosten van 2 december schreef erover:
“Radio en televisie hebben het feestelijk gebeuren rondom de opening van Hardenberg’s nieuwe markt kostelijk in het middelpunt van de belangstelling geplaatst, zodat wij met ons verslag ditmaal vrij kort kunnen zijn.

Het is een gebeurtenis geworden, die zowel de markt als de stad zelve eens weer op een leuke wijze naar voren bracht, terwijl burgemeester Slot liet zien dat zijn bedrevenheid bij varkenstransporten vast niet boven het middelmatige uitsteekt. Hij zou de big nog eens keurig aan de persfotografen laten zien, maar was al blij dat hij het met veel moeite in de met stro gevulde biggenmand had gekregen. En laat de alleen gebleven big nu even daarna nog de benen nemen ook! Het verdween verwonderlijk snel tussen het publiek, daarmee het bewijs leverende dat de biggen van Hardenberg springlevend en voor hun leeftijd ‘heel wat mans zijn’.

Hoewel de tijd van voorbereiding erg kort was geweest en er op het laatste moment nog problemen hebben bestaan over het al of niet doorgaan van de varkensaanvoer, had de ingebruikname een vlot verloop. Meisjes in Saksische klederdracht met de ‘knippiesmusse’ of wel de ‘floddermusse’ op waren de gastvrouwen bij de ontvangst op het gemeentehuis en burgemeester en wethouders hadden zich uitnemend aangepast bij het oude gebruik door met hoge hoeden op ter plaatse te verschijnen.

Meisjes in klederdracht.
Burgemeestersechtpaar en Lucas Zweers alias Luuks van ‘Noef.

De Sallandruiters kwamen vrolijk voorgereden en de beide herauten te paard in bonte klederdracht vertelden welk een heugelijk feit er vandaag viel te beleven. De eerste kleedwagen was bespannen met twee vurige paarden en boden burgemeester en wethouders een goede plaats. Daarna volgden nog een drietal kleedwagens voor de raadsleden, terwijl tenslotte een grote open wagen van de Heidemij diende ter afsluiting van de vrolijke stoet. Het was nogal een tikkeltje kil op die wagens, maar dat kan men tegen het laatst van november ook niet anders verwachten en iedereen was al blij dat het droog bleef. In vrolijke stemming reed men via de Europaweg, Heemse en de Voorstraat naar de markt waar alles keurig was georganiseerd voor de ontvangst. De markt was tjokvol. De marktkooplieden toonden in alle opzichten dat ze hun medewerking wilden verlenen bij de feestelijke opening, want velen hunner hadden hun kramen met vlaggen en slingers versierd.

Onze oudste inwoner, de heer Luuks Zweers, was tussen de vele gasten aanwezig en de burgemeester betrok de montere 95-jarige op prettige wijze bij de openingsplechtigheid, waarbij hij tussen de ‘wichter met knippiesmusse’ een goede plaats vond om zich even later verdienstelijk te maken bij het oppassen van de big, dat naderhand toch niet te houden bleek te zijn.

Aan de hand van een gedicht van Guillaume van der Graft vertelde de burgemeester dat Hardenberg niet meer is de gezapige dame met een poes op de schoot, maar een driftige juffrouw die vooruit wil in de wereld. Hij hoopte dat de markt van Hardenberg tot een steeds betere ontwikkeling zou komen.”

Laat een reactie achter ingeheugenvanhardenberg Kleding | Uiterlijk
Stichting Historische Projecten
2020-11-25

Toen, op 25 november 1903: gereformeerde kerk Heemse in gebruik genomen.

Op woensdag 25 november 1903 werd het nieuwe kerkgebouw van de gereformeerde gemeente van Heemse in gebruik genomen. Het Sallands Volksblad schreef drie dagen later:
“Heemse. Woensdagnamiddag werd het nieuwe bedehuis der Geref. Kerk A alhier in gebruik genomen. Ds. Doekes sprak over Ps. 27:4. Ter inleiding herinnerde spreker der gemeente aan de 70 jaren ballingschap van het volk Israëls in Babylon en daarnaast aan het bijna 70 jaren vertoeven in het oude kerkgebouw. Hartelijk dank werd gebracht aan allen die hadden medegewerkt aan de voltooiing van het fraaie kerkgebouw. Ten laatste betrad ds. Goris van De Krim den kansel die aangename herinneringen ten gehoore bracht betreffende het oude kerkgebouw en wees op vroegere dienaren.”

Dat ‘oude kerkgebouw’ betrof de tot kerk omgebouwde voormalige boerderij op het oude erve Veldsink in Heemse. Zoals we eerder dit jaar (op 18 juli) al zagen, was het erve in 1820 verkocht aan Jan Bruins, de toenmalige vrederechter. Hij had ‘het Velsink’ waarschijnlijk de eerste jaren verhuurd aan kleermaker Gerrit Breukelman. Deze hoorde tot de Afgescheiden Gemeente, later Christelijk Gereformeerde Gemeente genoemd. Bruins verkocht het Veldsink in 1840 aan Hendrik Lenters die ook bij de kerkelijk afgescheidenen behoorde. Het Veldsink stond toen nog in het kadaster met het kavelnummer 1198 (huis en erf). In 1868 werd het overgeschreven op geloofsgenoot Hendrik Timmerman te Rheeze. In dat jaar veranderde volgens het kadaster het huis in een kerk en kreeg het kavelnummer 1577. In 1872 was er nogmaals een wijziging. De kerk kreeg nummer 4781 en werd eigendom van de Christelijk Gereformeerde Gemeente.

Wanneer dan in 1903 de nieuwe kerk officieel in gebruik is genomen, spreekt de dominee in de openingsrede dat de oude kerk bijna 70 jaar dienst heeft gedaan. Dit zou betekenen dat meteen na de verkoop van het Veldsink door Bruins aan Lenters, het huis fungeerde als kerk en het dus 63 jaar als zodanig was gebruikt. Die oude kerk werd vervolgens verbouwd en zou nog decennialang als kosterswoning dienst doen. We zien de nieuwe kerk en de tot kosterswoning verbouwde oude kerk naast elkaar op de foto.

De nieuwe kerk was ontworpen door architect H. Witzand uit Meppel en het werk was op 4 maart 1903 aanbesteed. Bij de aanbesteding bleek aannemer K.A. Hakkert uit Dedemsvaart het goedkoopst en de bouw werd hem gegund. Een groot gedeelte van de oude kerk bleef eerst nog staan en in augustus deed men het in de verkoop. Het aanbod van de Hervormde Gemeente om gebruik te maken van hun kerk werd waarschijnlijk om die reden niet aangenomen.

Eind april meldde de krant dat de bouw gestaag vorderde. Eind mei waren de muren op hoogte en kon het dak worden geplaatst. Het plaatsen van dat dak ging moeilijk; het kostte menig zweetdruppel. In juni zat het dak erop en dacht men het nieuwe kerkgebouw op dankdag, vier november, in gebruik te kunnen nemen. Dit lukte echter niet. Eindelijk op woensdagmiddag 25 november kon dominee Gerrit Doekes zijn inwijdingspreek houden. Deze ‘Weidehuiskerk’ werd wel exact na 70 jaar afgebroken en op nagenoeg dezelfde plek verrees de huidige ‘Kandelaarkerk’.

Laat een reactie achter inAanbesteding Godsdienst | Kerken Heemse
Stichting Historische Projecten
2020-11-24

Toen, op 24 november 1885: Vrouwe Van Ittersum geboren Van Foreest overleden.


Carte-de-visite van jonkvrouwe Theodora Sophia van Foreest van Heemse.

Op 24 november 1885 overleed op Huize Welgelegen in Heemse de hoogwelgeboren jonkvrouwe Theodora Sophia van Foreest van Heemse, weduwe van Jan Arent baron van Ittersum, oud 74 jaar.

Theodora was geboren op 1 juli 1811 op de Havezate Heemse, als dochter van jonkheer Jacob van Foreest en Maria Clara gravin van Rechteren. Theodora trouwde in 1835 met Van Ittersum en zij zouden samen de nieuwe heer en vrouw van Heemse worden.

Het is bijzonder dat we een oude foto van de jonkvrouwe kunnen tonen. Deze zgn. ‘carte-de-visite’ dateert uit omstreeks 1875 en wordt nog altijd bewaard in de privé-collectie van haar achter-achterkleinkinderen.

Laat een reactie achter inAdel | Patriciaat Geboorte | Huwelijk | Overlijden Ziekte en Gezondheid
Stichting Historische Projecten
2020-11-22

Toen, op 22 november 1927: de laatste nachtwacht.


In 1924 dacht de gemeente Stad Hardenberg erover om een ‘instituut’ af te schaffen, namelijk die van nachtwacht (of klepperman). Omdat de gemeente beschikte over een vrijwillige brandweer, was het niet langer nodig dat de klepperman iedere nacht nog door de stad patrouilleerde. De ingezetenen tekenden protest aan tegen het voornemen van het gemeentebestuur en ook de leden van de brandweer waren mordicus tegen. Toch zou het gemeentebestuur het besluit, weliswaar vertraagd, nemen en met ingang van 1 januari 1926 hoefde de klepperman niet langer zijn functie uit te oefenen.

Jan Willem Schutte was de laatste nachtwacht. Dit briefje is bewaard gebleven in het archief van de voormalige gemeente Stad Hardenberg. Het is geschreven door de oud-nachtwacht, gedateerd 22 november 1927. Hij verzocht het gemeentebestuur om doorbetaling van zijn salaris (ook al hoefde hij er niets meer voor te doen), totdat hij met pensioen kon…

Laat een reactie achter ingeheugenvanhardenberg