Op 21 oktober 1940 weigerde raadslid Jan Weitkamp van de gemeente Stad Hardenberg tot het invullen van zijn zogenaamde ‘ariërverklaring’. Als ‘vrije eigengeërfde boer’ maakte hij bezwaar tegen het invullen van het voorbedrukte biljet…
De verklaring werd ingesteld door de Duitse bezetter in Nederland, al binnen enkele maanden na mei 1940. Alle ambtenaren en onderwijzers moesten de verklaring invullen. Op het papier moest men precies aangeven wie zijn ouders en grootouders waren. Ook moest in de verklaring worden vermeld of ouders of voorouders van joodse afkomst waren en was men verplicht de verklaring voor echtgenoot of echtgenote in te vullen. Wie onjuiste informatie invulde, werd op staande voet ontslagen.
De Duitsers wilden met deze verklaring een inventarisatie maken. Zij konden zo precies nagaan wie wel en wie niet joods was. Degenen met joodse voorouders werden kort na het invullen van de verklaring ontslagen. Circa 200.000 Nederlanders moesten de verklaring afleggen en slechts enkele tientallen weigerden.