Brontheis Jacobus Graatsma (1894-1969) was een onderwijzer die les heeft gegeven aan de openbare lagere school te Radewijk en hoofdonderwijzer was te Collendoorn, Holthone en Kloosterhaar.


Brontheis Jacobus Graatsma is geboren op 25 juni 1894 in het Groningse Woltersum, gemeente Ten Boer, als zoon van Josephus Graatsma en Jantje Kwant. Hij trouwde 29 januari 1920 te Gramsbergen met Jeanette Berendina Maria Broekman.

Graatsma behaalde in 1913 zijn onderwijzersakte en was in 1915 waarnemend hoofd van de school te Dalerveld toen hij werd benoemd tot onderwijzer te Schildwolde. In de raadsvergadering van Ambt Hardenberg van 19 februari 1917 werd hem, op zijn verzoek, eervol ontslag verleend als onderwijzer te Radewijk. In 1919 was hij onderwijzer te Hoogersmilde en behaalde hij zijn hoofdakte. Op 30 augustus 1921 verhuisde hij vanuit Hoogersmilde naar Gramsbergen en vertrok aan ’t eind van ’t jaar naar de gemeente Stad Hardenberg. Daar ging hij werken als onderwijzer aan de openbare lagere school aan de Stationsstraat. Van 1931 tot 1934 was hij hoofd van de school in Collendoorn. Hij maakte mee dat de school van overheidswege gesloten werd. In ‘De Vechtstreek’ van 8 september 1934 vinden we daarover:

“De drie openbare scholen te Bergentheim, Collendoorn en Sibculo zijn ingaande 1 september opgeheven. Het gemeentebestuur, vertegenwoordigd door den loco-burgemeester den heer Oostenbrink en den gemeentesecretaris den heer Resink heeft den 31 augustus de beide eerste scholen bezocht; en officieel gesloten. De heer Oostenbrink dankte de hoofden dier scholen, de heren Brouwer en Graatsma, voor wat zij gedaan hebben in ’t belang van het onderwijs in genoemde buurtschappen”.

Hoofdonderwijzer Graatsma met de kinderen van zijn school in Collendoorn, ca. 1933.

Graatsma kwam heel even op wachtgeld te staan, maar werd nog datzelfde jaar benoemd tot hoofdonderwijzer aan de openbare school in Holthone in de gemeente Gramsbergen. In 1938 werd meester Graatsma voorzitter van de afdeling Volksonderwijs als opvolger van G.F. van der Hulst. Begin 1940 was Graatsma nog altijd hoofdonderwijzer in Holthone, toen hij werd benoemd in dezelfde functie te Radewijk. Hij bedankte echter voor het aanbod en bleef de school in Holthone dienen tot 1945. Daarna ging hij aan de slag als onderwijzer te Kloosterhaar en daar ook woonde hij van 1947 tot 1959.

Hoofdonderwijzer Graatsma met leerlingen van de school in Kloosterhaar, ca. 1953.

In 1966 verscheen zijn boekje over ‘de Geschiedenis van Hardenberg en omgeving’ dat lange tijd gold als standaardwerk voor de scholen. Meester Graatsma overleed op 12 juli 1969 in Hardenberg, op 75-jarige leeftijd. Hij werd begraven op de begraafplaats aan de Bruchterweg.