Jan Kruizenga (1869-1941) was een hoofdonderwijzer die les heeft gegeven aan de openbare lagere school en Ulo te stad Hardenberg.


Jan was geboren op 5 april 1869 in ’t Groningse Ulrum, als zoon van bakkersknecht Roelf Kruizenga en Catharina Maria de Boer. Hij bracht hij zijn jeugdjaren door te Ezinge, waar hij de openbare lagere school bezocht, om vervolgens zijn opleiding te ontvangen aan de Normaallessen te Appingedam en daarna aan de Rijkskweekschool te Groningen.

Jan Kruizenga trouwde op 26 juli 1895 te Grootegast met onderwijzeres Henderika Dolfsma. Zij stierf echter op jonge leeftijd, in 1904, toen ze in Ruinen woonden alwaar Jan onderwijzer was. Jan werd met ingang van 1 juni 1915 hoofdonderwijzer aan de openbare lagere school aan de Stationsstraat.

Hij hertrouwde op 17 juni 1916 te Stad Hardenberg met zijn schoonzusje Aaltje Dolfsma. In 1917 was hij een van de initiatiefnemers tot de oprichting van een plaatselijke afdeling van de ‘Vereeniging tot bevordering van Vreemdelingenverkeer’ (V.V.V.)  In 1925 liet het echtpaar Kruizenga een nieuwe woning bouwen aan de Gramsbergerweg no. 48, onder architectuur van de bouwkundige Jacobus Johannes van den Berg.

Buiten de gewone lesuren gaf de heer Kruizenga tot 1918 les in de Duitse taal, in welk jaar hij de voldoening mocht smaken dat een Ulo-afdeeling aan de school werd verbonden. Drie jaar later, in oktober 1921, werd het een school voor Ulo volgens de Schoolwet De Visser. Eind 1933 legde hij zijn functie als hoofd van de school neer. Ook op maatschappelijk terrein vervulde Kruizenga vele functies. Zo was hij enige jaren secretaris en bestuurslid van de afdeling Hardenberg van het Nederlandsch Onderwijs Genootschap, geruime tijd lid en voorzitter van het bestuur van het Nutsdepartement Hardenberg en Omstreken, 15 jaar lang kerkvoogd van de Hervormde Gemeente (tot 1940), correspondent van verschillende dagbladen en redacteur van de lokale krant De Vechtstreek.

Meester Kruizenga overleed op 21 februari 1941 te Stad Hardenberg en werd begraven op de begraafplaats aan de Bruchterweg. In ‘Het Nieuwsblad van het Noorden’ van 22 februari 1941 schreef men toen:

“Nog eenigszins onverwacht, ondanks zijn wankele gezondheid, is te Stad Hardenberg in den afgeloopen nacht overleden de heer J. Kruizenga, oud-hoofd der openbare lagere school aldaar, met wien iemand is heengegaan die op verschillende terreinen des levens een vooraanstaande plaats heeft ingenomen. Achtereenvolgens was hij als onderwijzer werkzaam te Groningen, Enschede, Lutjegast en Ruinen, waarna hij werd benoemd tot hoofd der school te Wapse in de gemeente Diever. Later ging hij als zoodanig naar Midlaren in de gemeente Zuidlaren, terwijl hij den eersten juni 1915 in functie trad als hoofd van de openbare lagere school aan den Stationsweg te Hardenberg. Onder zijn leiding werd deze school in 1921 omgezet in een school voor uitgebreid lager onderwijs, waarmede de grondslag werd gelegd voor het onderwijscentrum dat Hardenberg thans voor een groote omgeving is. Den eersten december 1933 legde hij zijn functie als hoofd der school neer, waarbij hij in een treffende afscheidsrede zijn groote liefde voor het onderwijs en in ’t bijzonder openbaar onderwijs uitdroeg”.