Lucas Bras (1831-1910) was een hoofdonderwijzer die les heeft gegeven aan de openbare lagere school te Loozen-Den Velde.


Lucas Bras is geboren op 17 november 1831 in stad Groningen, als zoon van timmerman Albert Bras en Gesina Jacoba Siersema. Hij trouwde op 27 december 1861 in Gramsbergen met Willemina Rigterink uit Loozen.

Een maand na het vertrek van hoofdonderwijzer Hermannus ter Beeke werd hij opgevolgd door de derde schoolmeester van Loozen-Den Velde: Lucas Bras. Deze werd op 30 januari 1872 benoemd en trad op 1 maart in functie. Bras had al als onderwijzer gewerkt te Zuidberge, gem. Emmen (1852-1855), Hoogeveen (1855-1857), Lhee en Lheebroek, gem. Dwingeloo (1857-1858), Valthe, gem. Odoorn (1858-1862) en als hoofdonderwijzer te Wachtum, gem. Dalen (1862-1863) en Hoogengraven, gem. Ambt Ommen (1863-1868). Wellicht heeft Bras op speciaal verzoek van zijn vrouw gesolliciteerd naar de functie in Den Velde zodat zij weer dicht bij haar familie kon wonen.

De inwoners van de gehuchten Loozen en Den Velde hebben in 1874 aan zien komen dat hun geliefde onderwijzer wel eens naar elders kon vertrekken wegens de lage verdiensten. In een petitie aan het gemeentebestuur vroegen ze om een traktementsverhoging. Ze wilden dezelfde verhoging die de onderwijzer van Ane had gekregen. De petitie werd ondertekend door zestien mannelijke ingezetenen van de buurtschap. Bras bleef in Den Velde. Begin 1879 nam hij zelf de vrijheid de gemeenteraad te vragen om zijn jaarwedde zodanig te verhogen dat hij evenveel zou ontvangen als de overige hoofdonderwijzers in de andere buurtschappen. Als argumentatie voerde hij aan dat hij “op de dagschool moet hij staan voor 78 leerlingen (dit getal geeft het recht de hulp van een kwekeling te vragen); op de herhaling-avondschool zijn dertig leerlingen ingeschreven waarvan slechts tien die tevens de dagschool bezoeken, en dus samen een schoolbevolking van 98 leerlingen; de onderwijzer woont ver van de school en daarom moet hij van ’s ochtends half negen tot ’s avonds half negen in ’t gareel zijn voor de school”.

Tijdens de periode van hoofdonderwijzer Bras zien we de ontwikkeling van de school tot echte openbare school onder het bevoegd gezag van de gemeente Gramsbergen. Dit werd onder meer veroorzaakt door de invoering van de nieuwe onderwijswet. De school in Den Velde had 77 leerlingen en slechts twee onderwijskrachten. Het gebouw was te klein en voldeed niet meer aan de normen. In de raadsvergadering van 12 oktober 1882 werd besloten dat de school nieuwbouw zou krijgen. Een jaar later kreeg architect Hoegsma te Hoogeveen de opdracht een tekening te maken voor een tweeklassige school. Dit alles gebeurde onder voorzitterschap van burgemeester Otto van Riemsdijk. De c
ommissie die in het leven was geroepen, was intussen druk op zoek gegaan naar een geschikt terrein. Men achtte het terrein tegenover de oude school het meest geschikt, maar dat grondgebied hoorde toe aan de weduwe Löhnis en kinderen uit Rotterdam. Men kwam met haar tot overeenstemming om grond te ruilen. Op 18 december 1885 werd het bestek door de gemeenteraad goedgekeurd en kreeg aannemer J. Kleinmeijer te Avereest opdracht om de nieuwe school te bouwen. De eerste steen werd gelegd door meester Bras. Hij bleef les geven in Den Velde tot 1899 waarna hij op 68-jarige leeftijd met pensioen ging. Lucas Bras overleed op 2 oktober 1910 in Loozen. Ter ere van de hem werd vele jaren later, in 1980, de straatnaam Meester Brasweg door de gemeenteraad van Gramsbergen vastgesteld. De weg was in eerste instantie vastgesteld als Spoordijk maar wegens klachten van aanwonenden werd deze op hun verzoek alsnog vernoemd naar het vroegere hoofd van de openbare lagere school.