Niet ver van de entree van het stadje Gramsbergen, aan de linkerzijde van de Hardenbergerweg, staat sinds 1933 een opmerkelijk vormgegeven villaboerderij. Het pand is temeer bijzonder, omdat het mede ontworpen is door de eigenaresse zelf, Magrieta Lucretia Valkman-Groenewout. Zij was in 1897 geboren in Assen, maar woonde in 1916 in Bussum toen ze solliciteerde naar een tijdelijke betrekking als onderwijzeres in de gemeente Gramsbergen. Zij werd aangenomen en een half jaar later kreeg ze al een vaste aanstelling aan de school in Holthone. Eind 1919 vroeg ze haar ontslag, omdat ze een vaste aanstelling had gekregen aan de Koningin Wilhelminaschool in Coevorden. Ze trouwde het jaar erop in Gramsbergen met Jan Valkman, een boerenzoon uit die plaats, die ze had leren kennen toen ze er nog aan school stond. Jans voorouders waren Vechtschippers die halverwege de negentiende eeuw waren overgestapt op de landbouw. Het echtpaar vestigde zich in Coevorden, waar Magrieta haar werk had.
In 1932 kreeg ze als onderwijzeres opnieuw een aanstelling in de gemeente Gramsbergen.. Het kinderloze echtpaar verhuisde daarop terug naar Jans geboorteplaats en niet veel later besloten ze een eigen woonhuis en boerderij te laten bouwen op een stuk grond dat de fam. Valkman al jaren in eigendom bezat, gelegen op de zogenaamde Westeresch. De keuze om op die plek een boerderij te laten bouwen, was heel bewust door Magrieta genomen. De tekening van de boerderij is door haar zelf gemaakt. Zij had destijds elders in ons land dergelijke huizen zien staan en wilde graag zelf zo’n boerderij, met een woonhuis en een schuur eraan vast. De aannemer werd Jan Lambertus Kamphuis uit Gramsbergen. Voor 5.665 gulden kon hij het bouwen. In februari 1933 gaf het gemeentebestuur de bouwvergunning af en nog datzelfde jaar werd de nieuwe boerderij opgeleverd. In die tijd was Magrieta onderwijzeres in Den Velde. Zij zou later ook het volkslied van die buurtschap schrijven. Verder werd ze bekend door de vele revues die ze voor Gramsbergen schreef.
Het werk op de boerderij van de fam. Valkman werd aanvankelijk verricht door Jans Kortman, de dienstknecht. In mei 1935 werd hij opgevolgd door de toen 19-jarige Steven von Eije. Steven was geboren in het Loozerveld en was op zijn elfde met zijn ouders verhuisd naar Bruchterveld. Na de lagere school had hij drie jaren gediend bij Lambert van den Poll op ’t Holt en aansluitend ging hij aan het werk bij het echtpaar Valkman. De familie Von Eije kwam oorspronkelijk uit Duitsland. Stevens vader was geboren in het Laar en zijn opa was in zijn jongere jaren kleermaker in Neuenhaus.
Toen Steven in 1947 van plan was om te trouwen met Zwaantje Veldsink, afkomstig uit het Loozerveld, besloot de familie Valkman het bakhuisje om te bouwen en in te richten tot kleine woning. Daar heet het jonge echtpaar de eerste vijf à zes jaren van hun huwelijk gewoond. Daar ook werden de kinderen geboren, een jongen en een meisje. Bij de boerderij behoorde in het begin circa zeven hectare grond, her en der verspreid. Na de ruilverkaveling lagen de percelen overwegend bij de boerderij. Bij het vertrek van het echtpaar Valkman naar de ven verderop gelegen boerderij Bouwlust, waar ze tijdelijk in het herenhuis woonde, kreeg de familie Von Eije de mogelijkheid om het bakhuisje te verruilen voor de grote boerderij. Steven von Eije en Jan Valkman begonnen eerst een maatschap en in 1955 werd de boerderij eigendom van de vroegere knecht. Mevrouw Valkman-Groenewout had elders een nieuwe betrekking gekregen en daarom had ze met haar man de gemeente verlaten.
Steven heeft er circa zestig jaar lang geboerd. De kinderen waren beiden niet van plan om de boerderij van hun vader voort te zetten. De zoon ging werken aan de universiteit van Groningen en de dochter verhuisde naar Hoorn, vandaar dat Steven tot kort voor zijn pensionering de boerderij alleen heeft voortgezet. In 2005 verkochten Steven en Zwaantje von Eije de boerderij aan het echtpaar Hendrik Jan Kieft en Lamberdina Hendrika Borgman. Zij bewonen de mooie, rietgedekte boerderij met hun zoons Mark Maurin en Lars Janeau.
© ‘Monumenten in de gemeente Hardenberg’, uitgegeven door de Stichting Historische Projecten, 2008.