Categorie Adel | Patriciaat

Toen, op 01 april 1725: uit het memorieboek van baron Van Sytzama.

In het Historisch Centrum Overijssel wordt in toegang 284.1 onder inventarisnummer 3 een militair memorieboek bewaard uit het eerste kwart van de achttiende eeuw. Het boek is geschreven door Pyrrhus Wilhelmus baron van Sytzama.

Pier Willem van Sytzama was op 19 oktober 1688 geboren op de havezate ‘Blankenhemert’ op het Heemserveen. Twee dagen later was hij gedoopt in de kerk te Heemse. Hij trouwde eerst in 1726 met Ebella Juliana Aebinga van Humalda. Uit dat huwelijk werd in 1729 ‘onze’ latere dichteres Clara Feyoena geboren. Na het overlijden van zijn eerste echtgenote hertrouwde Van Sytzama in 1732 met Geertruyd Foeck van Burmania.

Van Sytzama was overste-luitenant van een compagnie infanterie en ‘capitein ten dienste deser landen’. Ook was hij een aantal jaren lid van de Staten-Generaal.

De hooggeplaatste militair hield in genoemd boek al zijn reizen bij. Zo weten we nu, drie eeuwen later, precies hoe men in die tijd afstanden aflegde. Op deze pagina zien we hoe de dan 36-jarige Pier Willem op 1 april 1725 van de havezate Blankenhemert in Heemserveen naar ’t adellijk huis van zijn voorouders, ‘Beslinga State’, in Friens reisde. Hij reisde niet alleen, maar samen met zijn zusje Anna Jacoba Harmina barones van Sytzama en zijn ouders Pico Galenus baron van Sytzama en Johanna Judith baronesse Blanckvoort.

Ze reden eerst met de wagen, ongetwijfeld over de Hessenweg, naar Zwolle. Daar bleven ze een dag, mogelijk om inkopen of zaken te doen. Op de derde april reisden ze verder via Geelmuyden (Genemuiden) alwaar ze het veerpontje pakten over het Zwartewater. Vervolgens reisden ze over de ‘Gietersche weg’ (de weg richting Giethoorn) naar het dorpje Tuk bij Steenwijk. Daar overnachtte het gezelschap. De dag erop overbrugde men de laatste vijftig kilometer, ongetwijfeld via Heerenveen en Akkrum, naar de eindbestemming Stiens.

Pyrrhus Wilhelmus baron van Sytzama overleed op 26 april 1759 in Den Haag en werd begraven in de kerk te Friens.

Onze stichting is voornemens het reisboek van baron Van Sytzama t.z.t. te digitaliseren en in transcriptie uit te geven, vanwege het prachtige tijdsbeeld en de mooie verhalen die tussen de regels door worden verteld. We houden u via onze Facebookpagina op de hoogte van de vorderingen.


Toen, op 21 september 1821: verkoop havezate Gramsbergen.

Huis Gramsbergen

De Overijsselsche Courant van 21 september 1821 meldt:
De erfgenamen van wijlen den Hoogwelgeboren vrouwe J.G le Chastelain, douairière baronesse van Coeverden, in leven vrouwe van Gramsbergen, zijn voornemens om op maandag den 24 september 1821, des voordemiddags ten 10 uren ten huize van den kastelein J. Odink Dz. op den Rustenbergh te Heemse, in de gemeente het Schoutambt Hardenbergh, door den notaris A. van Riemsdijk, resideerende ter Steede Hardenbergh, publiek en bij perceelen te doen inzetten, en om 3 weken daarna, maandag den 15 october aanvolgende ter zelfder uure en plaatse erflijk bij parceelen of in massa aan de meestbiedende te doen verkopen:
De riddermatige havezathe en goed Gramsbergen, liggende aan de steede van dien naam, kanton Hardenbergh, kwartier van Salland, provincie Overijssel, ten zuiden de rivier de Vecht, op 1 uur afstands van de Steede Hardenbergh voormeld, 2 uuren van de Stad Coevorden en 1/2 uur van het dorp Laerwoud in de Graafschap Bentheim, koningrijk Hanover, en bestaande uit deszelfs hechte en sterke, zeer logeable en allezints voor een zomer- en winter-verblijf geschikte, heeren-huizinge en bouwhuizen met koetshuis en stallingen, gestoeltens en grafkelder in de kerk te Gramsbergen, tuinen met exquisite vruchtbomen, goudvisch-kom en vijvers, wandelingen en dreeven, zo met opgaande boomen als met akkermaalshout beplant, bouw- en gaardenlanden, groen-, weide en hooijlanden (waaronder den zogenaamden Steen, leggende aan de rivier direct achter de behuizinge en weidende ’s jaarlijks 65 a 70 stuks koebeesten) turfgrond, en de erven en plantagien Den Slingenberg, de Kooij en het Zuidermans, tezaamen (de afzonderlijke bouwlanden in de Veldinger- en Lozer Eschen hier onder begreepen), voorts met deszelfs heerlijke en andere rechten, zo van jacht (deeze meede in een gedeelte der opgemelde Graafschap Bentheim) en visscherije, als collatie enz., mitsgaders met onderscheidene grond- en andere pachten, recognitien en diensten, deeze havezathe jaarlijks aankomende en verschuldigd; van al het welk tevens met de verkoops-conditien 8 dagen voor de inzate eene naauwkeurige staat op den Rustenberg voorschreven ter leezing zal worden voorgelegd, terwijl inmiddels des ook de begeerd wordende informatien te bekomen zijn op den huize Gramsbergen voorschreven, mitsgaders bij den Hoogwelgeboren heer jonkheer J. van Foreest van Heemse op den Huize Heemse en bij den notaris Van Riemsdijk te Hardenbergh voornoemd.