Op 26 juni 1843 vulde de toenmalige burgemeester van Stad Hardenberg, de 32-jarige Johannes Andries Helderman, naar eer en geweten bijgaande ‘staat van personele beschrijving’ in. Helderman was in 1811 geboren in Oldenzaal, van de ‘gereformeerde’ godsdienst en woonachtig in de stad Hardenberg. Bij ‘vroegere ambtelijke betrekkingen’ vulde hij in dat hij 2e luitenant was bij de voormalige 2e afdeling Mobile Overijsselsche Schutterij. Verder vulde hij in dat hij gehuwd was.
Dat klopt, maar hij zat echt nog in de wittebroodsweken. De burgemeester was op 21 juni 1843 getrouwd met Hendrika Johanna Santman, een dochter van de gemeenteontvanger van Hardenberg.
Nog datzelfde jaar 1843 zou Helderman benoemd worden tot burgemeester van de gemeente Den Ham en dientengevolge zijn woonplaats Hardenberg, inclusief echtgenote, verlaten…
Op 24 maart 1966 werd dit gedicht van Hendrik van Laar uit Lutten gepubliceerd in de editie van “Het Noord-Oosten”, ter gelegenheid van het eeuwfeest van juwelier Schutte te Hardenberg.
Gedicht honderd jaar Schutte door Hendrik van Laar te Lutten.
HONDERD JAAR SCHUTTE
De tijd staat geen seconde stil
Al draait zijn wijzer om de spil.
Er blijft geen slinger tikken.
Dag in dag uit, tot jaar Zich sluit,
Zijn enkele ogenblikken.
De weerhaan op de toren draait
De haan in 't hoenderhok, hij kraait.
Als wind en tijd aan wijzer.
'd Hervormde kerk te Enschede,
Deelt door de schaduw ieder mee,
Slechts op een plaats van ijzer.
Reeds Koning Agas wist het wel,
Al kende hij geen klokken spel,
Om toch te kunnen weten,
Hoe vroeg - hoe laat het dagelijks was.
Dat had hij op zijn zon kompas
Nauwkeurig uitgemeten.
Wij kennen huis- en toren klok,
't Geluid wekt vreugd of 't geeft een schok
Als wordt aan 't touw getrokken.
Men luidt de klok bij brand gevaar,
Of bij het dragen van de baar,
Al naar de klank der klokken.
En is het middaguur reeds daar.
Dan klept de klok: „de dis staat klaar!"
In de hoop, dat 't elk mag lusten.
En in de late avond tijd,
Dan klinkt de klepper, 't bed gespreid,
Ik zwijg nu, welterusten."
En op de Zondag morgen stond.
Dan klinkt het blijde galmen rond,
Voor velen vreugde klanken.
Dan roepen zij, kom Man en Vrouw,
Zo jong als oud naar kerkgebouw,
Om samen God te danken."
Zo is er ruime danken stof
Voor Fa Schutte, die met lof,
Een zaak ziet jubileren.
Zij kunnen, ieder weet het wel.
Het ingewikkeld uurwerk spel,
Des kundig reguleren.
Toen Schutte hier zijn zaak begon
Hoord' Hardenberg geen carrillon
Op elk kwartiertje zingen.
Doch 't oud geluid der toren klok,
Dat bim band', als men touwen trok,
Liet zich door niets verdringen.
En in die 100 jaren tijds
Is Schutte's zaak zeer uitgebreid,
In huis en zak uurwerken.
Als polshorloges, zo men wil,
Voor gouden ringen of een bril
Heeft Schutte goede merken.
ieder wel een koopje.
En nu het kort voor Pasen is,
Geeft hij geen paashaas op den dis,
Doch ieder wel een koopje.
Elk een kan daar naar lust en keus,
Goed zichtbaar ligt het voor elks neus
En niet als op een hoopje.
Reeds tien maal tien, dus honderd jaar
Stond Schutte daar voor een ieder klaar
Steeds kon en kan nog elk terecht
In Schutte's zaak, 't zij heer of knecht
't Is een vreugd daar eens te neuzen
Men vindt er rijke keuzen.
Sinds Schutte, kenner van het vak,
Het Oelen veertje over stak,
Gekomen uit oud Ommer sfeer
Ging 't met de zaak steeds hoger op
En voor deez' eeuwfeest top
Brengt men de dank aan God de Heer.
LUTTEN, H. VAN LAAR.
De geschiedenis van de locatie aan de Voorstraat 22 (nu: shoarmazaak Jeruzalem) hebben we beschreven op onze website:
Op 25 februari 1891 vond de officiële inwijding plaats van het orgel in de uit 1889 daterende gereformeerde kerk te Hardenberg (de Höftekerk). Organist Martin Boltes uit Amsterdam liet de talrijke menigte genieten van de zuivere tonen tijdens het spelen van enkele liederen…
