Toen, op 9 maart 1858: het geheime testament van Quae.

Op 9 maart 1858 werd door notaris Swam in Gramsbergen een testament geregistreerd op verzoek van Harm Hendrik Quae uit Holtheme. De testator voelde kennelijk zijn einde naderen, want hij overleed exact een week later, op 16 maart.

Op zich is een testament niet bijzonder. Er zijn vele bewaard gebleven in de notariële archieven. Echter het geheime testament van Harm Hendrik werd in een gesloten enveloppe aangeboden aan de notaris en was, zo schrijft Swam, door een ander geschreven, maar door den comparant eigenhandig getekend. We vermoeden dat buurman Jan Hendrik Leemgraven het testament heeft geschreven. Hij heeft de enveloppe namelijk ook gepitsierd (verzegeld) door drie rode zegels met zijn cachet, bestaande uit zijn initialen J H L en een met een pijl doorboord hart.

Dat met een pijl doorboorde hart heeft ongetwijfeld een relatie met zijn verloofde Dina Eekenhorst. Jan Hendrik en Dina trouwden namelijk op 12 maart 1858, drie dagen na het verlijden van het testament en vier dagen voor het overlijden van de testator…

Het zegel in rode was van Jan Hendrik Leemgraven (1829-1895) uit Holtheme (met dank aan Collectie Overijssel)

Harm Hendrik Quae was geboren in ’t Duitse Bramhar in ’t kreis Bawinkel en op 30 augustus 1820 getrouwd met Anna Maria Aleida Adams genaamd Scholten. Zij was de weduwe van Martinus Henricus Wilhelmus Antonius Mittendorff en zij hadden gewoon op de boerderij de Vilsterborg.

In het testament bepaalde Harm Hendrik dat een legaat van 500 gulden zou vererven op Hendrika Willemina Leemgraven. Ook Willemina Nijzink, de weduwe van Warse Leemgraven, ontving een legaat van 500 gulden. Tenslotte werd Hendrika Willemina Leemgraven ook aangewezen als universeel erfgenaam van al zijn bezittingen, onder de voorwaarde dat zij dan de kosten van zijn begrafenis en de successiekosten voor haar rekening zou nemen.


Toen, op 27 februari 1683: charter inzake de halve Heinen Gooren te Baalder.

Deze gecancelleerde (doorgehaalde) oorkonde is op 27 februari 1683 gepasseerd door de toenmalige schout van Hardenberg, Thomas Huete. Middels dit charter bekrachtigde hij de verkoop van een losrente van vijf Carolyguldens per jaar, gaande uit een half huis de halven Heinen Gooren te Baalder, door de echtelieden Berent Hendricks en Gesien Alberts aan de echtelieden Arent Gerrits en Geertien Derks. De andere helft was verpand aan de stad Hardenberg. De oorkonde, met twee uithangende lakzegels, is bewaard gebleven in het archief van de stad Hardenberg.


Toen, op 08 januari 1932: pamflet over het onderwijs.

Op 8 januari 1932 verscheen het pamflet Niet verbitteren, maar verbeteren, geschreven door A. Uilenberg, het hoofd van de openbare lagere school in De Krim. Het pamflet bevat een causerie over het onderwijs, zowel openbaar als bijzonder.

Een exemplaar van het pamflet is bewaard gebleven in de onlangs door ons verworven archiefcollectie Stegeman (inv.nr. 65) en is raadpleegbaar in de studiezaal van het Gemeentearchief Hardenberg.


Toen, op 05 januari 1903: kwitantie van de Maatschappij tot Uitgaaf van ‘Sallands Volksblad’.

Deze kwitantie werd op 5 januari 1903 ondertekend door Paul Wamelink in zijn hoedanigheid als directeur van de Maatschappij tot Uitgaaf van het Salland’s Volksblad. Het stuk is bewaard gebleven in de collectie Stegeman die onze stichting in september 2021 werd geschonken. De kwitantie uit 1903 was uitgereikt aan Hendrik Stegeman te Ane voor de betaling van tien gulden als storting voor een aandeel in het maatschappelijk kapitaal van de krantenmaatschappij. De eerste editie van de krant was op zaterdag 29 november 1902 verschenen.


Toen, op 13 oktober 1928: notarishuis verkocht.

Dit briefje werd getypt op 13 oktober 1928, in opdracht van notaris Johannis Zwamborn. Hij had kort ervoor zijn standplaats Heemse verruild met Zutphen. Het notariskantoor annex woonhuis op de Brink in Heemse werd overgenomen door zijn opvolger mr. Frans Willem van Riemsdijk uit Andijk. Althans, Van Riemsdijk had er 8.000 gulden voor geboden en middels dit schrijven ging Zwamborn akkoord.N.B. Notaris Van Riemsdijk, kleinzoon van de vroegere huisarts te Hardenberg, werd op 30 oktober 1928 beëdigd. Nog diezelfde dag arriveerde hij met de trein in Hardenberg. De volgende ochtend werd de nieuw benoemde notaris echter dood op bed gevonden in zijn kamer in het hotel Frijling bij het station…Het voormalige notariskantoor op De Brink is aangewezen als gemeentelijk monument en heeft daarom ook een plaats gekregen in ons boek ‘Monumenten in de gemeente Hardenberg’ en op onze website: