Op deze oude kadastrale kaart uit 1869 zien we de ‘Collendoornerdijk’. Tegenwoordig situeren we de straat in Collendoorn, ten noorden van de Marslanden, maar kennelijk liep de dijk vroeger vanaf de Heemserbrink richting Collendoorn. We zien de brug over de Vecht tussen Hardenberg en Heemse (de Hardenbergerbrug) linksonder, gevolgd door de ‘grindweg naar Ommen’ (de huidige Hessenweg). Direct na de brug rechts lag de uit 1847 daterende ’tapperij bij de Hardenberger klapbrug’, eigendom van koopman Berend Venebrugge.
Tussen de tapperij en het woonhuis van Kars Bruins, koopman en eigenaar van een calicotsweverij, kon men rechtsaf de Collendoornerdijk op, waarbij men even verderop over een klein bruggetje in de Avondvoorden de weg kon vervolgen richting Collendoorn.
Op 29 december 1888 vond de notariële overdracht plaats van het erve ‘Klaasjes’ op het Collendoornerveen. Tegenwoordig kunnen we dat erf vinden aan de Venneweg 2:
Gerrit Jan Overweg, landbouwer te Collendoornerveen ter eener zijde en Hendrik Jan Grooters, notarisklerk, handelende in zijn hoedanigheid van gemachtigde van Jan Gerhard Troost, notaris te Arnhem, ter andere zijde. Verklaarde de comparant ter eener zijde te hebben verkocht aan genoemden heer Troost voor wien de comparant ter andere zijde verklaarde te hebben gekocht: een aan den comparant verkooper in vollen eigendom behoorend boerenerve het “Klaasjes” genaamd, gelegen op het Collendoornerveen, bestaand uit huis en erf met bouwland, weiland, dennenbosch, heide en veengrond, woestegrond en weg, ter gezamenlijke grootte van ongeveer 35 hectaren, voor de prijs van 3000 gulden.
Het erve Klaasjes is voor het eerst ingetekend op de kadastrale kaart van 1832. Het heeft dan het nummer B-229 en is eigendom van jonkheer Jacob van Foreest van Heemse. Op bijgaande kaart is het rechtsonder terug te vinden, ten zuiden van de Brillen en ’t Poffers. Veel meer over de geschiedenis van ’t erf Klaasjes leest u op onze website in de rubriek ‘oude huisplaatsen’.
Op 31 juli 1687 werd het kerkelijk huwelijk voltrokken tussen twee jonge adellijke lieden. Op die dag gaven Pico Galenus baron van Sytzama en Joanna Judith Blanckvoort elkaar het jawoord.
Meer dan een maand daarvoor, op 19 juni, was het stel in ondertrouw gegaan en daarvan is de inschrijving bewaard gebleven in een van de oudste kerkboeken van het ‘witte kerkje’, de Lambertuskerk in Heemse.
Een week later, op 26 juni, gingen ze ook in het Friese Wirdum in ondertrouw. Pico Galenus was in 1661 geboren in Friens en maakte carrière als kapitein in ’t Staatse leger. Johanna Judith was geboren in Deventer, op 3 november 1669, maar zij verbleef in haar jeugd veel op de havezate van haar ouders, de zogeheten ‘Hofstede’ in Collendoorn.
Pico en zijn jonge echtgenote vestigden zich echter op andere buitenplaats. Op het Heemserveen was het land nog woest en ledig, maar te midden van de uitgestrekte heidevelden was het landgoed ‘de ‘Blanckenhemert’ gesticht. Het was ontstaan door de samentrekking van de achternamen van het echtpaar Willem ‘Blanckvoort’ en Aleijda Geertruid van ‘Hemert’, de ouders van Johanna Judith.
Portret in ovalen lijst van kapitein Pico Galenus baron van Sytzama (1661-1727)
Van zowel Pico Galenus als Johanna Judith zijn in het Iconografisch Bureau in Den Haag portretten bewaard gebleven. Het zijn olieverfschilderijen op doek, vervaardigd in 1735 door Bernardus Accama. Pico Galenus was toen al overleden (in 1729), dus Accama zal het doek geschilderd hebben naar aanleiding van een vroeger portret. Johanna Judith stierf in 1739, dus zij zal waarschijnlijk de opdracht hebben gegeven tot vervaardiging van haar portret en dat van haar overleden echtgenoot. De doeken bevinden zich in een particuliere collectie.
Woont u in Collendoorn of Collendoornerveen, of heeft u voorouders die daar vroeger woonden? Misschien is het dan interessant om eens kennis te nemen van alle historie van de oude huisplaatsen in die streek. We hebben inmiddels alle oude erven en katersteden van Collendoorn en Collendoornerveen, die in 1832 voor het eerst ‘op de kaart zijn gezet’ beschreven aan de hand van kadastrale- en notariële archieven. Vanzelfsprekend is dat werk nooit klaar, want er zijn nog veel meer bronnen voor ons om toe te voegen.
Elke oude huisplaats heeft een eigen webpagina, waarop de eigendomsgeschiedenis, voorzien van kaartmateriaal en eventuele foto’s te bewonderen zijn.
Collendoorn: Ballast (Wetterkoelenweg 3) Dijkzigt (Wetterkoelenweg 1) Doezeman (Doozemansteeg 1) ’t Hamhuis of Lichtenberg (Havezateweg 1) Havezate Collendoorn (Havezateweg 3) de Hofstede of Iden op ’t Holt (Hofsteeweg 2) Huisjes of Nijland (Matenweg 2) Keuterjans (verdwenen) Marschzigt (Collendoornerdijk 10) Niesink (Havezateweg 7) Odink (Eugenboersdijk 9) Pullen (Collendoornerdijk 14) ’t Ruitmink of Van Faassen (Havezateweg 4) Seinen aan den Collendoornervoort (Havezateweg 12) Seinen op ’t Holt of ’t Holtseinen (Het Holt 3) Stoevebelt (de Kerkdijk 3) ’t Tassink of Holthannes (Eugenboersdijk 5) Timmer (Collendoornerdijk 12) ’t Westhoeks of Tempelman (Venneweg 1)
Collendoornerveen: ’t Arends (Venneweg 17) de Brillen (1) (Venneweg 11) de Brillen (2) of Plasman (Venneweg 9) de katerstede in den Ouden Bril (Luggersweg 6) ’t Klaasjes (Venneweg 2) ’t Poffers (Venneweg 7) Veltink (Venneweg 15) ’t Warners (Venneweg 19)
We nodigen jullie graag uit om te kijken, aanvullingen te geven, opmerkingen te plaatsen of om ons te voorzien van aanvullend fotomateriaal.
