Toen, op 20 augustus 1835: adellijk huwelijk te Heemse.

Op 20 augustus 1835 werd een adellijk huwelijk gesloten in Heemse door de ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente Ambt Hardenberg. Het betrof de edelen Jan Arent baron van Ittersum, rijksontvanger bij de directe belastingen en accijnzen, en zijn verloofde jonkvrouwe Theodora Sophia van Foreest van Heemse.

In het fragmentarisch bewaard gebleven archief van het Huis Heemse is een felicitatiebrief gevonden, gericht aan het aanstaand bruidspaar:

HoogwelGeboren Heer en Jonkvrouwe! Geachte Zwager en Zuster! Deelnemend filiciteren wij Bruidegom en Bruid met het stellige voornemen des Huwelijksvoltrekking, wenschende dat s’Hemels Zegen hetzelve in ruime mate moge bekronen en bedanken UHoogwelgeboren voor de kennisgeving. Wij hebben de eer ons in UHoogwelgeborens vriendschap aan te bevelen, ons noemende met de meeste Hoogachting. Hoogwelgeboren Heer en Jonkvrouwe! Geachte Zwager en Zuster. U.H.W.Geboren Onderdanige Dienaar Van Driel.

Jan Arent en Theodora Sophia ontvingen de brief van zus Juliana Louisa van Foreest en haar echtgenoot Jannes van Driel uit Kampen, gedateerd 14 augustus 1835.

0820_Ittersum

Toen, op 29 juli 1750: de 50ste penning.

Op 29 juli 1750 deed Israël de Joode aangifte voor de zgn. 50e penning. De 50e penning was een belasting die men moest betalen van alle onroerende zaken die van eigenaar veranderden, behalve bij vererving in de rechte lijn. De 50e penning was met ingang van 1 augustus 1635 in werking getreden. De heffing werd op het platteland verricht door de schout.

Israël maakte bekend dat hij op 6 juli een huijs staande op den Brink alhier (te Heemse) had aangekocht van de erfgenamen van Arent Ulenberg. Israël de joode was Israël Emanuel, de man van Annigje Ruben. Zij woonden ook al in 1723 op de Brink en later enige tijd in stad Hardenberg. In 1748 woonden ze weer in Heemse. Waarschijnlijk hebben ze het door hen gehuurde huis kunnen kopen van de familie Ulenberg. Als weduwe bewoond Annigje in 1772 nog haar eigendommelijk woonhuis, staande tussen het huis van de mulder en het voetpad naar de molen. De Uilenbergs waren enkele generaties molenaar op de stadskorenmolen Oelemölle en hebben hun achternaam hieraan ontleend. De molen stond op de Ulenberg bij het Oelenveer of Veer ter Ulen of Oelen. Het huis van Israël op den Brink betreft, voor zover ons bekend, de aankoop van het eerste joodse onroerend goed in Hardenberg en Heemse.


Toen, op 16 mei 1775: huwelijksvoorwaarden adellijk huwelijk.

Op 16 mei 1775 werden, ter eeren gods en tot voortplanting van het menschelijk geslagt, de huwelijkse voorwaarden verleden tussen de bruidegom Christiaan Lodewijk graaf van Rechteren en bruid Ermgard Ebella Juliana baronesse van Raesfelt van Heemse. De akte is bewaard gebleven in het archief van het kasteel Rechteren bij Dalfsen.


De exacte locatie van de Blankenhemert of het Sytzama’s.

Op het Heemserveen lag vanaf ca. 1668 een aanzienlijk landgoed, genaamd de Blankenhemert. De riante buitenplaats was gesticht door het echtpaar Willem Blanckvoort en Aleijda Geertruid van Hemert. De naam van hun nieuwe adellijke sitz werd gevonden door een combinatie van hun achternamen: Blank(en)Hemert.

Dankzij de bewaard gebleven archieven en andere bronnen hebben we de geschiedenis van de buitenplaats rijk geïllustreerd in beeld gebracht. Het voormalige, door een gracht omgeven, landgoed, bestaat niet meer, maar de locatie is exact bekend: Jachthuisweg 14.

Door de oude kadastrale kaart uit 1832 te georefereren is het Bertus Nabers gelukt om de exacte locatie in beeld te brengen. De volledige geschiedenis van de Blankenhemert leest u op onze website.

Klik op de kaart voor een vergroting.

De exacte locatie van Havezate Heemse

De voormalige havezate, Huis Heemse, werd op het allereerste kadastrale minuutplan (1824-1830) ingetekend door landmeter eerste klasse J.B. van Lith. De kleuren op de plans hebben vaak een betekenis. Gewone gebouwen zijn lichtrood (karmijn), wegen bruin (gebrande sienna), wateren blauw (ultramarijn) en gebouwen die vrijgesteld waren van grondbelasting, zoals kerken, kobaltblauw.

Klik op de kaart voor een vergrote weergave.

Duidelijk is te zien dat de havezate Heemse bestond uit drie bouwdelen, het hoofdgebouw en twee bijgebouwen. Achter het hoofdgebouw lag een riant park.

Een van onze volgers, dhr. Nabers uit Hengelo, heeft ons geholpen bij het bepalen van de exacte locatie van het in 1869 afgebroken herenhuis. Daarmee is de havezate weer ‘op de kaart gezet’.

Klik op de kaart voor een vergrote weergave.

Veel meer over de geschiedenis van de vroegere havezate, met kaartmateriaal en overige illustraties, leest u op onze website.