Toen, op 28 januari 1910: veiling van café te Mariënberg.

Op 28 januari 1910 schreef het Salland’s Volksblad over de uitkomst van een enkele dagen eerder gehouden openbare veiling in Mariënberg.

Het betrof het café Wierdsma nabij het station en op het kruispunt van Zwolle-Almelo-Coevorden. Het café was eigendom van de heren A. Kleine Staarman en H.H. Juurlink. Voor f. 3940 werd de heer J. Klinkhamer te Mariënberg eigenaar van zowel het café als een viertal huisplaatsen aldaar.

Veel meer over de geschiedenis van deze locatie leest u op onze website.


Toen, op 25 juli 1905: fataal ongeluk in Mariënberg.

Het Salland’s Volksblad van 28 juli 1905 rapporteerde over een fataal ongeluk dat drie dagen eerder op de 25ste was voorgevallen bij het stationsgebouw te Mariënberg:

“Mariënberg. Dinsdagmorgen omstreeks 9 uur had aan het spoorstation alhier een treurig ongeluk plaats. Eenige arbeiders wilden aldaar een waterbak van een lorrie doen, om verder op een boerenwagen naar het kanaal te vervoeren. Terwijl men hiermede bezig was, kwam een zekere Gorten te struikelen, viel achterover en kreeg dezen bak op zijn lichaam met het ongelukkige gevolg dat hij bijna onmiddellijk dood was.”

Het slachtoffer betrof schipper Johannes Gorter. Hij was op 8 augustus 1851 geboren in Leeuwarden en aldaar gehuwd met Tjitske van Wijk. Zijn vrije schippersleven werd abrupt afgebroken door het noodlottig ongeval in Mariënberg.


Toen, op 12 augustus 1910: vestiging smid Van Aalderen te Mariënberg.

Het Salland’s Volksblad van 12 augustus 1910 bevatte deze advertentie:
“Ondergeteekende maakt bekend dat hij zich te Mariënberg heeft gevestigd als grof-, hoef- en kachelsmid en tevens handel in rijwielen en onderdeelen. H.H. van Aalderen Jz.”

Smid Hendrik Herman van Aalderen was op 12 maart 1888 geboren te Zwollerkerspel, als zoon van hoofdonderwijzer Hendrik Herman van Aalderen en Gerritje van Ree. Zijn vader was per 1 maart 1900 aangesteld als hoofd van de school in Bergentheim en zodoende kwam het gezin Van Aalderen naar onze contreien.

Hendrik Herman van Aalderen junior trouwde in 1918 in de gemeente Ambt Ommen met Geesje Schiphof. De smederij van Van Aalderen stond op de hoek van de Oudeweg en de ds. P.H. Wolfertstraat (nu geadresseerd Oudeweg nr. 10). Hij heeft het woon-winkelhuis met smederij in 1910 laten bouwen. De bouwvergunning van het pand is bewaard gebleven.


Toen, op 13 augustus 1944: bommenwerper crasht tussen Bergentheim en Mariënberg.

Op zondag 13 augustus 1944, ’s nachts om 01.30 uur, kwam vanuit Duitsland een Op zondag 13 augustus 1944, ’s nachts om 01.30 uur, kwam vanuit Duitsland een brandende Lancaster LM658 aangevlogen. Het stortte neer tussen Bergentheim en Mariënberg, op een perceel heidegrond van G.J. Scholten. In de omgeving van het wrak werden de lijken van drie bemanningsleden gevonden. Zij werden geïdentificeerd als: Christopher Holland, Benjamin Ramsden en Robert Stanley Williams. Het lichaam van Laurence Roy Watts werd later onder het toestel gevonden. De eerste drie jongemannen werden op 15 augustus 1944 begraven en Watts vier dagen later.

I

De Lancaster was de dag voor de crash opgestegen met een bemanning van acht, in plaats van de gewoonlijke zeven. Hun doel was Braunschweig. Op de terugweg kwamen ze onder vijandig vuur te liggen. Daarbij werd hun toestel getroffen.

Aan boord waren de bemanningsleden:
– pilot Harold (Bill) Paston-Williams uit Dorking, Surrey;
– 2nd pilot – Christopher Holland uit Horsham, Sussex;
– navigator – Gerald Hood uit Croydon, Surrey;
– bomb aimer – Benjamin Ramsden uit Bradford, West Yorkshire;
– flight engineer – John Downie uit Kilmarnock, Ayrshire;
– wireless operator – Laurence Roy Watts uit Fawler, Oxfordshire;
– mid upper gunner – Robert Stanley Williams uit Queensferry, Flintshire;
– rear gunner – Bruce Arnold David uit Hamilton, Ontario, Canada.

Toen het toestel door een Duitse Messerschmit was aangeschoten en in brand vloog, zat Benjamin Ramsden het dichtst bij het voorin geplaatste ontsnappingsluik. Het lukte hem om het luik te openen en te springen, gevolgd door zijn maten Gerald Hood, Christopher Holland en Bill Paston-Williams (onbekend in welke volgorde). Kort erna explodeerde het toestel, brak het in tweeën en stortte het ter aarde. Helaas overleefde Ramsden het niet. Wat de precieze toedracht van zijn overlijden was, is onbekend. Mogelijk heeft zijn parachute niet gefunctioneerd.

Piloot en leider van het squadron, Bill Paston-Williams raakte even bewusteloos, maar kwam in de lucht weer bij en kon nog net op tijd zijn parachute ontvouwen. Hij kwam hard neer in een weiland en verwondde zich daarbij aan knieën en hoofd. Het lukte hem om met veel moeite, midden in de nacht, aan te kloppen bij een boerderijtje alwaar hij meteen werd verzorgd. Hij overleefde de oorlog en overleed in 1976. Zijn oorlogsbelevenissen werden later door zijn zoon op schrift gesteld.

Laurence (Laurie) Roy Watts, anno 1941.

John ‘Jock’ Downie had ook heel veel geluk. Hij bekwam slechts kleine verwondingen toen hij uit het brandende vliegtuig sprong. Ook hij kwam in de lucht bij van de explosie en kon op tijd aan de koorden van zijn parachute trekken. Hij werd opgepikt door Nederlanders die hem snel via de ondergrondse in veiligheid brachten.

Gerald Hood was veilig geland, maar bij het verlaten van het brandende vliegtuig had hij ernstige brandwonden aan zijn benen opgelopen. Helemaal alleen, in shock en onzeker over zijn positie en locatie, werd hij al snel gevonden door verzetsman Jan Piksen. Dat was zijn geluk. Hij werd snel opgenomen door de ondergrondse die hem medisch verzorgden, onderdak boden en burgerkleren gaven. Helaas werd Hood een paar maanden later opgepakt, overgebracht naar de gevangenis in Almelo en berecht. Hij werd als spion veroordeeld tot de doodstraf. Hij werd op 21 maart 1945 gefusilleerd.

Laurence Watts, roepnaam Laurie, wordt verondersteld de laatste te zijn die uit het vliegtuig wilde springen. Zijn lichaam werd gevonden onder het wrak, met zijn lichaam voor de helft buiten het ontsnappingsluik.

Het lukte ook Bruce Arnold David uit het vliegtuig te springen. Het achterste deel van het vliegtuig stond in brand en hij was afgesloten van contact met zijn kameraden. Hij had de keus tussen levend verbranden of ‘springen’. Hij sprong, overleefde, maar werd opgepakt door de Duitsers en als POW (prisoner of war) afgevoerd. In 1945 werd hij uit krijgsgevangenschap bevrijd, maar verder is niets over hem bekend.


Foto: station Mariënberg.

stationsgebouw Mariënberg
Stationsgebouw Mariënberg.

Vandaag tonen we u een mooie oude foto van het stationsgebouw te Mariënberg, gemaakt omstreeks 1910. Het gebouw was toen zo’n vijf jaar in gebruik (officieel geopend op 1 februari 1905 toen de exploitatie van de lijn Hardenberg-Zwolle begon).
Het station is gebouwd in opdracht van de NOLS (Noordooster Lokaalspoorweg) die onder andere de spoorlijnen Zwolle-Stadskanaal en Mariënberg-Almelo heeft laten aanleggen, en er tot 1938 de eigenaar van was. Het is, evenals alle andere NOLS-stations, een ontwerp van Eduard Cuypers.