In de Overijsselsche Almanak voor Oudheid en Letteren anno 1847 verscheen een interessant artikeltje over de vondst van twee gouden dubbele dukaten in Hardenberg en omgeving. Een van de twee munten was in mei 1845 gevonden ter diepte van hoogstens een half voet in de aarde, bij het omspitten van het land voor de verbouw van aardappelen. Het lapje grond, genaamd Kosterskampje, was eigendom van Derk Zweers en lag aan de Korte steeg, ongeveer tien minuten gaans ten oosten van Hardenberg.
Het Kosterskampje aan de Korte Steeg behoorde voorheen tot de zgn. vicariegoederen Onzer Lieve Vrouwe. Wij vermoeden dat het gaat om het kadastrale perceel sectie A-579 op onderstaande kaart. Dat zou tegenwoordig gesitueerd moeten worden tussen de Gramsbergerweg en de Lage Gaardenstraat.
De twee muntstukken bevonden zich in 1847 in de fraaije verzameling van penningen en medailles van den weledelgestrenge heer J.C. Noot, majoor bij het 4e regiment infanterie, gelegerd te Coevorden. Ons onderzoek heeft uitgewezen dat het hier handelde om Jan Cornelis Noot (1795-1867). Hij overleed te Harderwijk als gepensioneerd kolonel der infanterie, ridder 4e klasse der Militaire Willemsorde en Kommandeur der Orde van de Eikenkroon. Hij heeft in 1812 met de Franse Armée van Napoleon gevochten in Rusland en Polen. Hij zat van 1812 tot 1814 als krijgsgevangene in Rusland, keerde terug naar Nederland en vocht mee in de Belgische Onafhankelijkheidsoorlog.
Op 12 oktober 1868 werd de uitmuntende en rijke verzameling van munten en penningen van de hoogedelgestrenge J.C. Noot bij opbod geveild in het Lokaal Odéon te Amsterdam. De veilingcatalogus is bewaard gebleven en daaruit maken wij op dat Derks dubbele dukaat voor f. 10,25 werd verkocht (omgerekend naar nu ca. € 125,-). In de catalogus wordt de munt gedateerd tussen 1479 en 1504.
Een nadere beschrijving en duiding ontvingen wij van dhr. P.F.A. Möhring, conservator van de Nationale Numismatische Collectie bij De Nederlandsche Bank te Amsterdam. Hij liet weten dat hij deze interessante vondst nog niet kende. De door Derk Zweers gevonden munt is een excelente de la granada, ook bekend als gouden dukaat. Dit zijn munten uitgegeven door het Spaanse koninklijk echtpaar Ferdinand II van Aragon en Isabella van Castilië vanaf 1497. Ook door hun zoon en opvolger Karel V zijn deze munten – met onveranderde beeldenaar en inscriptie – geslagen tot 1537. De naam van de munt verwijst niet naar de Spaanse plaats Granada, maar naar de granaatappel vrucht (granada). Dit symbool was onderdeel van het koninklijk wapen, te zien op de keerzijde onderaan het schild. Het gewicht van de standaard enkele excelente was 3,53 gram.
De door Derk in mei 1845 gevonden excelente is een dubbele excelente van 6,9 gram. Op de voorzijde zijn de naar elkaar toegekeerde gekroonde bustes van Ferdinand en Isabelle te zien. Daaromheen de inscriptie: +FER[…]DVS.ET.ELISABET.DEIGRATIA.R. Volledig is dat Fernandus et Elisabeth Dei Gratia Rex et Regina Castellae en Legionis (Ferdinand en Isabella door Gods genade koning en koningin van Castilië en Leon). Tussen de twee bustes de letter S, het muntteken van Sevilla waar de munt is geslagen. Op de keerzijde de koninklijke wapens, daarboven adelaar van h. Johannes. Eromheen de inscriptie […]SVB.VNBRA.ALARVNIVARV[…]. Volledig is dat sub umbra alarum tuarum protege nos (bescherm ons onder de schaduw van uw vleugels).
Geef een reactie