Het bestuur van de Stichting Historische Projecten bestaat momenteel uit 5 leden: Rieks Bulthuis (voorzitter), Erwin Wolbink (secretaris), Arnoud Pullen (penningmeester), Dinah Hesselink-Zweers (algemeen lid) en Jaap van Riemsdijk (locosecretaris).
De stichting is een kleine organisatie die zich vrijwillig inzet voor het behoud en de ontsluiting van de geschiedenis van de regio Hardenberg. De stichting is voortgekomen uit de voormalige Oudheidkamer Hardenberg. We publiceren in gedrukte vorm, maar ook online op deze website. Verder bereiken we onze volgers via Facebook.
Het bestuur is op zoek naar een of twee nieuwe bestuursleden. Dus, ben je geïnteresseerd in (regionale) geschiedenis, heb je een voorliefde voor Hardenberg en omgeving, heb je bestuurlijke ervaring en heb je een aantal avonden per jaar beschikbaar voor een bestuursvergadering, dan zijn we wellicht op zoek naar jou.
Interesse? Laat het ons weten via: historischeprojecten@gmail.com
28-03-2025: Exact een week geleden was het bijna voltallig bestuur van de Stichting Historische Projecten op werkbezoek bij het Archivariaat Bentinck-Schoonheten (nabij Raalte). De archivaris van het huisarchief, de heer Hoogeland, had speciaal voor deze gelegenheid de deuren van het archiefdepot van de voormalige havezate geopend. Eind vorig jaar zouden we er al een bezoek brengen, maar infrastructurele werkzaamheden maakten dat het landgoed de afgelopen maanden niet of nauwelijks toegankelijk was. Nu was het dan zover.
Het bijna voltallig bestuur van de SHP: Rieks Bulthuis, Erwin Wolbink, Dinah Hesselink-Zweers en Arnoud Pullen
In een bijgebouw van het landgoed heeft de Stichting Archivariaat Bentinck-Schoonheten sinds een aantal jaren de archieven van de familie ondergebracht. De ruimte voldoet aan alle bij de wet gestelde eisen ten aanzien van brandwerendheid en klimatologische omstandigheden. Naast het interessante familiearchief Bentinck-Schoonheten biedt het depot ruimte aan archieven van aanverwante families en daar nu juist was het ons om te doen.
Huisarchief Heemse In de collectie van het Archivariaat wordt ook het Huisarchief van de voormalige havezate Heemse bewaard! De heer Hoogeland heeft ons een sneak-preview gegeven van een aantal stukken die in het circa 3 strekkende meter tellende archief wordt bewaard. Het bevat o.a. stukken van de adellijke families Van Ittersum, Van Sytzama, Van Raesfelt en Van Foreest, maar ook fragmenten van markenarchieven van Rheeze en Diffelen.
De definitieve inventaris op alle archiefstukken laat nog even op zich wachten, maar we hebben de tijd. Waar de vroegere burgemeester van Hardenberg, de heer Van Oorschot, medio 1945 meldde dat het Huisarchief van Heemse de oorlog helaas niet was doorgekomen, kunnen we dus 80 jaar later verheugd constateren dat niets minder waar is. De familiearchieven zijn via nazaten in Bloemendaal nu teruggekomen naar de provincie Overijssel en dichter bij Heemse…
In 1806 werd de Bataafse Republiek door de Franse keizer Napoleon afgeschaft en vervangen door een koninkrijk. Hij plaatste zijn jongere broer Lodewijk Napoleon op de troon.
De nacht van 10 op 11 maart 1809 bracht koning Lodewijk Napoleon Bonaparte door in de stad Hardenberg. Hij verbleef toen in het huis van Cornelis Soeters, de commies-collecteur van de convoyen en licenten (hoofdcommies, verantwoordelijk voor de inning …van in- en uitvoerrechten). Het huis van Soeters stond op de hoek Fortuinstraat tussen Oosteinde en het Middenpad, nu telefoonzaak BelCompany, een winkel Totaal Gemak en bloemhandel Beijer.
Over deze historische gebeurtenis is niet heel veel bewaard gebleven op schrift. Slechts een klein aantal documenten en een kort verslag in een oude krant geven gewag van deze logeerpartij. De koning kwam met zijn gevolg van vijftien manschappen. Hij hield audiëntie in de chique kamer van het echtpaar Soeters-Borcherts en bij zijn vertrek liet hij weten zeer wel te spreken te zijn over de gastvrijheid van het Hardenbergs gezin. Curieus echter was de vermelding in een archiefstuk van de familie Soeters, waaruit blijkt dat hij een bedrag van f. 300,- naliet voor Soeters’ dienstmeid…; voor dat geld kon je in die tijd een klein huis kopen!
Na de welverdiende ‘nachtrust’, verliet de koning Hardenberg en reisde naar Gramsbergen. Daar zag hij wat het dorp te lijden had gehad van de vele overstromingen. Hij stelde geld beschikbaar om de wegen te herstellen en liet, op zijn kosten, een nieuwe brug bouwen over het stroompje De Lee bij Gramsbergen (de Koningsbrug).
Soeters echtgenote, Johanna Borcherts, schreef over het bezoek van de koning:
“1809, vrijdag den 10 van Lentemaand was het dat Zijne Majesteit Lodewijk Napoleon de 1ste Koning van Holland, de stad Hardenbergh met zijne tegenwoordigheid vereerde. Zijne Majesteit kwam des nademiddags om 3 uur aan en nam zijn intrek ten onzen huize, ging in de voorkamer alwaar ik wegens de ziekte van mijne echtgenoot C. Soeters, met mijn zoon Joan Soeters de eerste audientie bij Z.M. hadden. Z.M. was zeer vriendelijk, vraagde welke post bekleed uw man. Ik antwoordde commis collecteur der convoyen en licenten. Uw man is oud? Ik antwoordde Ja Sire! en ziek, zoude anders in persoon zijn hulde aan Z.M. komen aanbieden. Ik neem de vrijheid mijnen zoon in de gunst van U.M. te beveelen om hem tot opvolger in de post zijnes vaders te begunstigen. Vervolgens gaf mijn zoon aan Z.M. een request over waarin mijn verzoek wierd herhaald. ’t Welk Z.M. aannam en wij gingen uit de kamer. Een half uur daarna kwam den heer Minister van Binnenlandse Zaaken aan mijn zoon zeggen dat het verzoek door Z.M. was geaccordeert en tevens dat, wanneer wij iets hadden aan Z.M. te verzoeken ons direct bij Z.M. moesten vervoegen. Na aan de Regeering en Kerkenraad vervolgens audientie verleend te hebben, spijsde Z.M. in dezelve voorkamer, – de heeren van ’t gevolg benevens de heer Kwartierdrost Palland van Eerde, de postmeester A.H. Cramer, spijsden …
… spijsden in onze eetkamer. De hofmeester, chef de cuisine en kamerdienaars in de groote kamer en de livreij bedienden in de keuken. Na dat dit alles was afgelopen, ging Z.M. in de groote kamer die tot hoogst deszelfs nagtverblijf was gereed gemaakt, bleef daar tot 10 uur en begaf zig te rust. In de voorkamer wierd de rustbank opgemaakt voor den heer Aide de Kamp Trover en 2 kamerdienaars logeerden in onze eetkamer. Voor de deur der kamer daar Z.M. logeerde stonden 2 husaaren op schildwagt. Voor ’t huis husaaren te paard. Zaturdag den 11 om 9 uur vertrok Z.M. weer van hier. Liet ons weten dat hoogst dezelve over ons en ’t logement zeer voldaan was. Door den heer prefect van ’t Paleis wierd wegens zijn M. aan mijn zoon een wissel van 300 gulden overhandigd voor onze meid”.
Misschien aardig om te weten dat 300 gulden in 1806 omgerekend nu circa € 2.200 is. Voorwaar een prijzig logement, of was de gift aan de dienstmeid bedoeld als ‘koninklijk zwijggeld’….? We zullen ’t nooit weten.
Op 1 maart 1881 gaf de Hardenbergse Zangvereeniging “Vriendschap” een ‘openlijke uitvoering’ in het net versierde schoollokaal. Onder leiding van hoofdonderwijzer Gerrit Jan Koopman werd het publiek vermaakt met zangstukken, afgewisseld door voordrachten ‘meerendeels van komischen aard’…
Vanaf 2024 voert onze Stichting de ANBI-status. Onze donateurs mogen hun giften daarmee aftrekken van de inkomsten- of vennootschapsbelasting. In dat kader is het noodzakelijk dat we jaarlijks een beleidsplan opstellen.
Het beleidsplan 2025 is vastgesteld in onze bestuursvergadering van 21 februari jl.