Legger 129/11: Sectie A-530. Weiland op den Kruserbrink. Eigendom van medicinae doctor Antoni van Riemsdijk. In 1845 over op:
Legger 128/9: Sectie A-530. Weiland. Eigendom van de erven Johanna Elisabeth van Riemsdijk.
Legger 321/8: Sectie A-530. Weiland. Eigendom van dokter Frans Willem van Riemsdijk.
In 1888 boedelscheiding. Over op:
Legger 1302/1: Sectie A-530. Hooi- en weiland. Eigendom van advocaat en notaris Albertus Johannes van Riemsdijk en echtgenote Adriana Johanna Kluvers te Hellendoorn. In 1907 hermeting. Over op legger 1302/34.
Geheel rechts het nog braakliggende perceel grasland waarop in 1918 een cafébedrijf werd gesticht.
Legger 1302/34: Nieuwe sectie A-2135. Hooi- en weiland. In 1912 vereniging en redreskaart. Over op legger 1302/36.
Legger 1302/36: Nieuwe sectie A-2302. Grasland. In 1917 verkoop. Over op:
Legger 2148/1: Sectie A-2302. Grasland. Eigendom van Hendrik ten Broeke en consorten. In 1918 verkoop. Over op:
Legger 2135/1: Sectie A-2387. Huis en erf. Eigendom van kastelein en bierbottelaar Hendrik Zweers Jzn. De gemeente Stad Hardenberg verleende in 1918 vergunning voor de bouw van een woning met gelagkamer en biljartzaal.
Op 5 oktober 1918 vond de officiële opening plaats van het café De Jaarbeurs, gebouwd in opdracht van Hendrik Zweers Janszoon, alias Henduk van Jan Rond. Al in 1913 werd in het Salland’s Volksblad door de Beiersche Bierbrouwerij ‘De Amstel’ in Amsterdam bekend gemaakt dat zij de verkoop van haar bieren voor Hardenberg en omstreken had gegund aan Hendrik Zweers Janszoon, wonend aan het Oosteinde in Hardenberg. Dat gold zowel voor fusten bier als gebotteld bier op flessen. Nog geen maand later verhuisde het gezin Zweers naar Heemse, waar Hendrik ook nog een mineraalwaterfabriekje begon.
Hij stond in die tijd in de bevolkingsregisters vermeld als bierbottelaar, bierhandelaar en mineraalwaterfabrikant. Blijkbaar wilde hij graag terug naar de stad, want begin 1918 kon hij van buurman Ten Broeke een stuk grasland kopen nabij het oude kerkhof. Op dat perceel liet Hendrik het café met woonhuis bouwen. Het minimalistisch bestek is bewaard gebleven. Daaruit blijkt dat de volgende vertrekken moesten worden gerealiseerd: een gelagkamer van 6,5 bij 5,3 meter, een biljartzaal van 5,6 bij 5 meter, een woonkamer van 4,45 bij 3,5 meter, een keuken van 4,15 bij 3,5 meter, een bijkeuken van 3,25 bij 2,09 meter, een kantoor van 1,9 bij 1,85 meter en op de bovenverdieping een slaapkamer van 4,2 bij 4 meter.
Na ongeveer een half jaar bouwen, in een periode waarin de Eerste Wereldoorlog nog volop woedde en materialen in Nederland moeilijk verkrijgbaar waren, kon het café van de familie Zweers feestelijk geopend worden. De plaatselijke krant meldde dat de bekende karakterhumorist Johannes Heunders uit Groningen de opening zou opluisteren en iedereen was welkom om deze horeca-aanwinst te bewonderen. Bij die opening kreeg het café de naam De Jaarbeurs. Het jaar daarvoor was in Utrecht de allereerste grote jaarbeurs gehouden in de voormalige Fruithal en Korenbeurs op het Vredenburg. De tweede jaarbeurs was gehouden op 2 maart 1918, kort voordat Hendrik Zweers besloot een café te laten bouwen. De massale toestroom van publiek in Utrecht heeft hem er wellicht toe bewogen om zijn nieuwe café dezelfde naam te geven, hopend op eenzelfde groot publiek…
Geheel rechts de uitbater en zijn vrouw met kind.
Legger 2135/2: Sectie A-2387. Huis, schuur en erf. In 1929 verleende de gemeente Stad Hardenberg vergunning voor het vergroten van het etablissement met een toneelzaal. Over op:
Legger 2135/9: In 1930 verleende de gemeente Stad Hardenberg vergunning voor de bouw van een veranda. Over op:
In 1935 ging Zweers failliet, waarna De Jaarbeurs bij opbod werd verkocht aan Herman Zwijze van Huize Bouwlust bij Gramsbergen. Deze verhuurde het café aan Geert ten Cate.
Pas na afloop van de Tweede Wereldoorlog werd het café door Zwijze verkocht aan Ten Cate. Door een grootschalige verbouw van de bovenverdieping konden hotelkamers gerealiseerd worden, waarna het café Ten Cate gewijzigd werd in Hotel Ten Cate.
De familie J. Hendriks uit Balkbrug nam het etablissement per 13 oktober 1965 over, eerst in huur en vanaf 1972 in eigendom. Het pand droeg toen de naam Hotel Hendriks. Omdat zij geen opvolgers hadden, verkochten ze het café en hotel aan Jan en Leidy Lenters.
Op 13 mei 1986 vond de officiële opening plaats van het café-restaurant Den Herdenbergher. In 1982 waren Jan en Leidy Lenters in de Fortuinstraat begonnen met hun café De Kruuke. Zij hadden het bestaande eethuisje annex snackbar gekocht en omgebouwd tot café. Jan Lenters wilde echter meer. Als zestienjarige had hij gewerkt bij garage Ten Cate aan het Oosteinde. Daar bediende hij de benzinepomp. Vaak keek hij dan dromend naar Hotel Hendriks aan de overzijde van de straat. Nog maar een jaar nadat ze De Kruuke waren begonnen, liep Jan op een zekere dag het hotel binnen. Hij had gehoord dat het hotel in de ‘stille verkoop’ stond en ging eens informeren, zonder dat Leidy er ook maar iets vanaf wist. De beide horeca-exploitanten werden het snel eens. Toen Jan het zijn echtgenote vertelde, dacht Leidy dat haar man last had gekregen van hoogmoedswaanzin. Van een klein knus café naar het veel grotere hotel was volgens Jan een uitdaging, maar Leidy vond dat haar man niet goed wies eworden was. Toch wist Jan zijn vrouw over te halen en vrij snel daarna werden plannen gemaakt. Café De Kruuke werd de werkplek van Jan, en Leidy ontfermde zich over het voormalige hotel. Het pand kreeg de door het echtpaar bedachte naam Den Herdenbergher, een persoonlijke en historische naam voor een café-restaurant waar iedere Hardenberger en toerist zich thuis zou moeten kunnen voelen.
Op 31 oktober 1983, aan het einde van de wijnmaand, werd de eerste fles ontkurkt in Den Herdenbergher en aansluitend werd Open Huis gehouden. Indertijd waren er nog zes andere cafés in Hardenberg: De Kruuke in de Fortuinstraat, Potgiesser aan de Markt, Marktzicht aan de Markt, Stroeve aan de Stationsstraat, Brinkman aan de Stationsstraat en De Pub in de Voorstraat. Het ging crescendo met Den Herdenbergher, reden waarom het café in de Fortuinstraat in 1985 van de hand werd gedaan. Ook besloot het echtpaar Lenters om de zaak grootschalig te laten verbouwen. Aan de hand van de oorspronkelijke bouwtekeningen werd de veranda teruggebracht. De buitenmuur werd teruggezet op de oude plek en een aannemer zorgde er voor dat het café weer de uitstraling van vroeger kreeg. De bovenverdieping werd verbouwd tot woonverblijf. De hotelkamers waren daarmee passé. Het in ere herstellen van de oorspronkelijke veranda en het daarmee creëren van een terras werd in die tijd afgeraden door de horecabond. Het onvoldoende aantal zonuren in Nederland maakte een terras financieel oninteressant, volgens de bond. Een ‘terrasjescultuur’ bestond in Hardenberg niet echt. Toch werden de plannen uitgevoerd. Dat de horecabond er naast zat, werd snel duidelijk. Nog altijd zijn terras en veranda geliefd, zeker sinds de invoering van het rookverbod…
Dinsdag 13 mei 1986 was het zover. Na een verbouwing van bijna een half jaar werd het café-restaurant Den Herdenbergher, onder grote belangstelling, geopend. De openingshandeling werd verricht door Johannes Albertus (Jopie) Zweers, de toen 64-jarige zoon van de eerste eigenaar van het uit 1918 daterende horeca-perceel aan het Oosteinde. Jan en Leidy Lenters waren er met de verbouw in geslaagd om het traditionele uiterlijk van de vroegere “Jaarbeurs” te laten herleven…
Een geïllustreerde historische bijdrage over de geschiedenis van dit horeca-etablissement leest u ook op onze website.