Overijssel werd in 1795 een onafscheidbaar deel van de Bataafse Republiek. Daarmee kwam geleidelijk een einde aan het meer dan tweehonderd jaar oude regeringssysteem van de Republiek der Verenigde Nederlanden. Onder Lodewijk Napoleon, die in 1806 koning van Holland was geworden, kwam het tot plannen voor reorganisatie van de rechterlijke macht. Er moest een scheiding komen tussen bestuur en justitie. Dit had onder andere tot gevolg dat de positie van de schouten, richters en schepenen van de steden in het geding kwam. Een van de taken van de schouten was het bekrachtigen van bijvoorbeeld testamenten, huwelijkse voorwaarden en akten van overdracht van onroerend goed. Bij keizerlijk decreet werd besloten dat per 1 januari 1811 de Franse administratie zou worden ingevoerd. Dat betekende dat er een nieuwe rechterlijke organisatie zou komen, op Franse leest geschoeid. Ook het notariaat werd op die datum in ons land ingevoerd. De notarissen kregen als openbare ambtenaren de taak om alle akten en overeenkomsten op te maken en daaraan het karakter van een authentieke akte te verlenen, deze te bewaren en daarvan afschriften te verstrekken.
Notarissen werden voor het leven benoemd en kregen bij hun benoeming een standplaats aangewezen.De standplaats van een notaris was gebonden aan een kanton. Binnen dat ressort was hij bevoegd zijn ambt uit te oefenen. De Franse wetgeving bleef voor wat betreft het notariaat tot 1842 van kracht. Op 16 oktober van dat jaar werd de Wet op het Notarisambt ingevoerd. Deze bleef meer dan anderhalve eeuw van kracht en werd pas in 1999 vervangen. De eerste notaris in Hardenberg was Gerrit Jan Crull. In Gramsbergen werd burgemeester Willem Swam in 1822 tot notaris benoemd. Vanaf 1838 had ook Avereest haar eigen notaris en wel mr. Coenraad Willem baron van Dedem.
De eerste decennia van de negentiende eeuw was de standplaats van de notarissen Gerrit Jan Crull, Antoni van Riemsdijk, Jan Aeyelts Averink, Gerrit Jan Krikke en Willem Fredrik van der Muelen gelegen in de stad Hardenberg. Toen Van der Muelen in 1873 zijn ambt neerlegde, werd hij in datzelfde jaar opgevolgd door notaris Jan Gerhard Troost. In tegenstelling tot zijn ambtsvoorgangers vestigde hij zich in Heemse, waardoor de standplaats naar de overzijde van de Vecht verhuisde, maar wel binnen het kanton Hardenberg bleef.
Het zou de opvolger van notaris Troost zijn, genaamd Gerard de Meijier, die in 1879/1880 het monumentale pand op de Brink liet bouwen als woonhuis annex notariskantoor, naar een ontwerp van de bekende architect S.J.H. Troost B.H.zn. te Zwolle.
Van meet af aan had het huis een tweeledige functie: het gezin De Meijier bewoonde het huis en de notaris hield er kantoor. Lange tijd zouden beide functies door het huis worden vervuld. De opvolgende notarissen en bewoners van het pand waren De Meijier (tot 1891), Stuart (tot 1912), Zwamborn (tot 1925), Schut (tot 1947) en Boodt (tot 1977). Notaris J.P.C. Boodt was de laatste die het pand bewoonde en er kantoor hield. Zijn opvolgers De Vos (tot 1990), Jager (tot 1995), Van den Berg (tot 2003), Bulthuis (vanaf 1990), Post (vanaf 1995) en Gelling (vanaf 2000) hadden er enkel hun werkplek. Notaris Boodt was ook de laatste die het notariaat in zijn eentje bestierde.
Het in eclectische trant gebouwde notariskantoor ligt nu markant aan de rivier de Vecht, maar dat is pas sinds enkele decennia. Begin jaren zeventig van de vorige eeuw zijn verschillende panden ten oosten van het notariskantoor gesloopt om ruimte te maken voor het winterbed van de rivier. Het pand heeft tot 2004 gefungeerd als notariskantoor. In dat jaar nam Vechtstede Notarissen het huis Welgelegen in Heemse in gebruik.
© ‘Monumenten in de gemeente Hardenberg’, uitgegeven door de Stichting Historische Projecten, 2008.