Cederoord

 

Deze karakteristieke woning staat al sinds het begin van de twintigste eeuw aan de noordzijde van het voormalige kanaal de Dedemsvaart, naast villa Eikenoord, een ander gemeentelijk monument. Het lijkt een woning van een van de verveners in dit gebied, maar niets is minder waar. Het pand is in 1905 gebouwd in opdracht van Eppo Mulder, de directeur van de plaatselijke aardappelmeelfabriek De Baanbreker die vijf jaar eerder haar deuren had geopend. De naam Cederoord verwijst naar de cederbomen die vroeger op het erf stonden, maar die helaas in de loop der tijd door verschillende stormen zijn geveld.

 

 

Eppo Mulder was in 1867 geboren in het Groningse Sappemeer. Hij trouwde met Maria Margaretha Wilhelmina de Koning uit het Zuid-Hollandse Schiedam en in Veendam kregen ze in 1899 hun eerste zoon, genaamd Eppo Johan. Toen Mulder van de naamloze vennootschap De Baanbreker de opdracht kreeg om in Lutten aan de Dedemsvaart een aardappelmeelfabriek te bouwen, verhuisde hij met zijn gezin naar het Overijsselse veengebied. Eppo had ervaring opgedaan in Polen, waar hij had meegeholpen aan het ontwerpen en bouwen van dergelijke fabriekscomplexen. Op 9 januari 1900 arriveerde het gezin in Lutten, waar ze nog datzelfde jaar een dochtertje kregen, genaamd Catharina Sijmina. Toen Mulder de nieuwe fabriek nagenoeg had opgeleverd, werd hem door de vennoten verzocht de directie over het nieuwe bedrijf te gaan voeren. Zodoende werd Mulder fabrieksdirecteur in plaats van bouwkundige en bleef hij met zijn gezin in Lutten wonen. Waar ze de eerste jaren hebben gewoond, is niet bekend. Waarschijnlijk hebben ze ter plaatse een onderkomen gehuurd. Toen eenmaal duidelijk werd dat ze nog wel een tijdje in Lutten zouden blijven, kochten ze grond van Luitje Jacobs Boer uit Sappemeer en Anne Wybes van der Laan uit Veendam. Op dat perceel lieten ze in 1905 deze woning bouwen. Hun derde kindje, Willem Marius, is er in januari 1908 geboren.

 

 

De snelle groei van de aardappelmeelfabriek bood veel inwoners van Lutten en omgeving de mogelijkheid om in de fabriek aan de slag te gaan. Mulder was een geliefd werkgever en tijdens de aardappelcampagnes, wanneer de fabriek op volle toeren draaide, had hij net als het overig personeel zeer lange werkdagen. Een opmerkelijk bericht verscheen in februari 1910 in het Salland’s Volksblad. Men schreef dat directeur Mulder zich op een zondagavond tegen acht uur naar huis begaf en dat hij opeens, op zijn eigen erf, werd aangevallen door een toen nog onbekend manspersoon. De fabrieksdirecteur verdedigde zich zo goed en zo kwaad als dat ging en wist zijn belager nog een paar stokslagen toe te brengen. Mulder kwam echter te struikelen waardoor zijn ‘aanrander’ de kans kreeg om hem met een mes verschillende sneden over zijn overjas toe te brengen. De messteken verwonden Mulder niet, maar wel drongen ze door tot op zijn onderkleding. Verdere mishandeling wist hij te voorkomen door zijn huis in te vluchten. Even later werd een grote ruit van de woning ingegooid. De politie deed onderzoek en slaagde erin om de dader te pakken te krijgen. Het bleek een werkloze te zijn die door Mulder bij een sollicitatie was afgewezen…

 

 

De directeurswoning was in 1915 al aangesloten op het landelijk telefoonnet. In een uit dat jaar bewaard gebleven telefoonboek staat dat de woning bereikbaar was onder het lokale nummer 3. De fabriek had nummer 1. De fabrieksdirecteur werd in de oorlog, in 1942, weduwnaar. Zelf overleed hij kort voor de bevrijding, in maart 1945. Hij werd begraven op het kerkhof in Lutten. Een jaar later werd de woning bij boedelscheiding toebedeeld aan zoon Willem Marius Mulder, die eerst in Lutten, bij Sluis VI woonde en later in Leersum in de provincie Utrecht. In 1955 verkocht hij de woning aan Albertus Hendrikus Scholten en zijn vrouw Anna Maria Elisabeth Schlepers uit Slagharen, die de woning al enkele jaren eerder hadden betrokken. Scholten was veevoederhandelaar van beroep. In 1952 had hij al het plan opgevat om naast de veevoederhandel een handel in bruinkool en antraciet op te zetten. Die brandstoffen had hij in een schuur bij de woning in opslag. Enkele jaren later liet hij een veevoederloods erbij bouwen.

De familie Scholten verkocht de woning in 1976 aan Rienk Eilbert Steendam en Hiltje Kruizinga en zij lieten de woning zes jaar later weer bij opbod verkopen. Daarbij werden Jan en Jennie Achterhes-Biemolt de nieuwe eigenaren van het huis dat kampte met het nodige achterstallige onderhoud. Zij hebben Cederoord sindsdien bewoond en hebben het karakteristieke pand volledig gerenoveerd en helemaal teruggebracht in de oude staat. Zelfs het voegwerk is weer op authentieke wijze aangebracht. De goed onderhouden woning wordt voor een deel omgeven door een fraai aangelegde tuin met veel buxus en met oude bomen. Een gedeelte van die tijd is destijds ontworpen door tuinarchitecte Mien Ruys. Een deel van het erf is in het voorjaar van 2006 heringericht door Landschap Overijssel en voorzien van een kikkerpoel.

(Bron: Monumenten in de gemeente Hardenberg, een uitgave van de Stichting Historische Projecten, anno 2008).

Kadastrale geschiedenis

Legger 5930/3: Sectie L-3125. Bouwland in de Westerslagen. Eigendom van Eppo Mulder, directeur der fabriek ‘de Baanbreker’ te Lutten. In 1905 stichting woonhuis. Over op:

 

 

 

Legger 5930/8: Sectie L-3125. Huis, schuur en tuin. In 1916 bijbouw. Over op:
Legger 5930/27: Huis, schuur, garage en tuin. In 1927 stichting en splitsing. Over op:
Legger 5930/38: Sectie L-3125. Huis, schuur, garage en tuin. In 1928 sloping en vereniging van percelen. Over op:

 

 

Legger 5930/39: Nieuwe sectie L-4101. Huis, schuren en tuin. In 1935 verkoop. Over op:

 

 

Legger 5930/53: Nieuwe sectie L-4288. Huis en weiland. In 1946 boedelscheiding. Over op:
Legger 11494/2: Eigendom van Willem Marius Mulder, directeur eener N.V. te Dedemsvaart. In 1954 stichting. Over op:

 

 

Legger 11494/5: Huis, clubhuis en weiland. In 1955 vereniging en verkoop. Over op:
Legger 12075/2: Sectie L-4859. Huis, schuren en erf. Eigendom van A.H. Scholten en A.M.E. Schlepers. In 1959 bouw veevoederloods. Over op: 
Legger 12075/3: Sectie L-4859. Huis, loods, bergplaats en tuin in de Westerslagen. In 1971 opgenomen in de ruilverkaveling. Over op:
Legger 12075/9: Nieuwe sectie V-228. Huis, schuren en tuin aan de Dedemsvaartseweg-Zuid 50. Eigendom van A.H. Scholten en A.M.E. Schlepers. In 1976 verkoop. Over op:
Legger 18037/2: Sectie V-228. Eigendom van R.E. Steendam en H. Kruizinga. In 1981 veiling. Over op:
Legger 23000/2: Sectie V-228. Eigendom van J. Achterhes en J. Biemolt.