Toen, op 18 mei 1890: blikseminslag in kerktorens.

blikseminlag kerktorens

Op 18 mei 1890 woedde boven stad Hardenberg en omgeving ‘een kort maar hevig onweder’. De bliksem sloeg in de toren van de pas gebouwde gereformeerde kerk (Höftekerk), maar richtte geen schade aan. Op het marktplein sneuvelden een paar bomen. De bliksem sloeg ook in de toren van de hervormde kerk in Heemse (Witte- of Lambertuskerk), maar baande zich langs het leien dak een uitweg door de kerk, zonder brand te veroorzaken. Wel brak brand uit door blikseminslag in de boerderij van de familie Schutte, maar dat kon tijdig worden geblust…


Toen, op 04 april 1880: offerbus gestolen uit de kerk.

Op zondag 4 april 1880 werd de offerbus gestolen uit de katholieke kerk in Slagharen. Bij de ontdekking van de diefstal, had men meteen een vermoeden. Een vreemdeling was rond het middaguur alleen in de kerk geweest, ‘om te bidden’. Al snel lukte het de dader op te sporen en te laten bekennen. Het gestolen bedrag, bijna 21 gulden, werd teruggegeven. De dief werd door de veldwachter ingerekend, meegenomen naar stad Hardenberg en een tijdelijk onderkomen geboden in de cel onder het stadhuis.


Toen, op 21 november 1852: de nieuwe kerk in Avereest.

Toen, op 21 november…Op 21 november 1852 vond de officiële inwijding en ingebruikname plaats van de nieuwe hervormde kerk te (Oud-)Avereest. Het kerkje is aangewezen als rijksmonument en heeft daarom, terecht, in 2008 een plek gekregen in het door ons uitgegeven boek ‘Monumenten in de gemeente Hardenberg’.

23 Nov. De nieuwgebouwde kerk te Avereest, is zondag jl. door den leeraar dier gemeente, Ds. de Koning, met eene voortreffelijke en indrukwekkende ređe ingewijd, naar aanleiding van Hebr. 10: 25. In de vorige week bad er met de klok dezer kerk, een zonderling voorval plaats. Juist loen er een lijkwagen voorbij de kerk reed, vielen tegelijk twee hamers van de klok naar beneden op den grond; althans zoo wordt mij medegedeeld door een geacht inwoner dezer plaats die zondag de plegtigheid der ipwijding heeft bijgewoond.

De geschiedenis van de kerk, mooie foto’s en kaartmateriaal, vindt u op onze website.


Toen, op 25 november 1903: gereformeerde kerk Heemse in gebruik genomen.

Op woensdag 25 november 1903 werd het nieuwe kerkgebouw van de gereformeerde gemeente van Heemse in gebruik genomen. Het Sallands Volksblad schreef drie dagen later:
“Heemse. Woensdagnamiddag werd het nieuwe bedehuis der Geref. Kerk A alhier in gebruik genomen. Ds. Doekes sprak over Ps. 27:4. Ter inleiding herinnerde spreker der gemeente aan de 70 jaren ballingschap van het volk Israëls in Babylon en daarnaast aan het bijna 70 jaren vertoeven in het oude kerkgebouw. Hartelijk dank werd gebracht aan allen die hadden medegewerkt aan de voltooiing van het fraaie kerkgebouw. Ten laatste betrad ds. Goris van De Krim den kansel die aangename herinneringen ten gehoore bracht betreffende het oude kerkgebouw en wees op vroegere dienaren.”

Dat ‘oude kerkgebouw’ betrof de tot kerk omgebouwde voormalige boerderij op het oude erve Veldsink in Heemse. Zoals we eerder dit jaar (op 18 juli) al zagen, was het erve in 1820 verkocht aan Jan Bruins, de toenmalige vrederechter. Hij had ‘het Velsink’ waarschijnlijk de eerste jaren verhuurd aan kleermaker Gerrit Breukelman. Deze hoorde tot de Afgescheiden Gemeente, later Christelijk Gereformeerde Gemeente genoemd. Bruins verkocht het Veldsink in 1840 aan Hendrik Lenters die ook bij de kerkelijk afgescheidenen behoorde. Het Veldsink stond toen nog in het kadaster met het kavelnummer 1198 (huis en erf). In 1868 werd het overgeschreven op geloofsgenoot Hendrik Timmerman te Rheeze. In dat jaar veranderde volgens het kadaster het huis in een kerk en kreeg het kavelnummer 1577. In 1872 was er nogmaals een wijziging. De kerk kreeg nummer 4781 en werd eigendom van de Christelijk Gereformeerde Gemeente.

Wanneer dan in 1903 de nieuwe kerk officieel in gebruik is genomen, spreekt de dominee in de openingsrede dat de oude kerk bijna 70 jaar dienst heeft gedaan. Dit zou betekenen dat meteen na de verkoop van het Veldsink door Bruins aan Lenters, het huis fungeerde als kerk en het dus 63 jaar als zodanig was gebruikt. Die oude kerk werd vervolgens verbouwd en zou nog decennialang als kosterswoning dienst doen. We zien de nieuwe kerk en de tot kosterswoning verbouwde oude kerk naast elkaar op de foto.

De nieuwe kerk was ontworpen door architect H. Witzand uit Meppel en het werk was op 4 maart 1903 aanbesteed. Bij de aanbesteding bleek aannemer K.A. Hakkert uit Dedemsvaart het goedkoopst en de bouw werd hem gegund. Een groot gedeelte van de oude kerk bleef eerst nog staan en in augustus deed men het in de verkoop. Het aanbod van de Hervormde Gemeente om gebruik te maken van hun kerk werd waarschijnlijk om die reden niet aangenomen.

Eind april meldde de krant dat de bouw gestaag vorderde. Eind mei waren de muren op hoogte en kon het dak worden geplaatst. Het plaatsen van dat dak ging moeilijk; het kostte menig zweetdruppel. In juni zat het dak erop en dacht men het nieuwe kerkgebouw op dankdag, vier november, in gebruik te kunnen nemen. Dit lukte echter niet. Eindelijk op woensdagmiddag 25 november kon dominee Gerrit Doekes zijn inwijdingspreek houden. Deze ‘Weidehuiskerk’ werd wel exact na 70 jaar afgebroken en op nagenoeg dezelfde plek verrees de huidige ‘Kandelaarkerk’.