In het Salland’s Volksblad van 22 februari 1907 werd deze advertentie geplaatst:
“Modes! Ondergeteekenden berichten aan het geachte publiek van Stad en Ambt Hardenberg, Gramsbergen en omstreken, dat zij hier hebben opgericht een zaak in modes, en bevelen zich beleefdelijk aan tot het maken van alle soorten gegarneerde en ongegarneerde dames- en kinderhoeden, benevens corsethoeden, van de elegantste tot de goedkoopere modellen. Gez. Zilversmit, Hardenberg.”
Het openen en sluiten van winkels is van alle tijden, maar van de meeste zaken die in de twintigste eeuw in de stad Hardenberg gevestigd waren, weten we de locatie wel. Zo niet in dit geval. Zonder de advertentie in de krant hadden we waarschijnlijk nooit kennis gehad van het bestaan van deze ‘modezaak’ van de gezusters Zilversmit. We hebben ook (nog) geen idee op welke locatie zij hun hoedenzaak gehad hebben. In ieder geval hebben ze de zaak twee jaar gedreven, want in 1909 adverteerden ze nog met een prachtige collectie nieuwe dames- en kinderhoeden…
Het zal de winkel zijn geweest van Johanna en Betje Zilversmit, de toen nog ongehuwde dochters van de joodse veekoopman Heiman Karel Zilversmit en Henriëtte Abrahamsöhn. Het gezin Zilversmit was in 1882 in Gramsbergen komen wonen. Daar werden de dochters Betje (1882) en Ida (1885) geboren.
In mei 1902 verhuisde het gezin van Gramsbergen naar Hardenberg. Schuin tegenover het oude hotel Van Munster begon Heiman Karel Zilversmit in oktober 1904 een slagerij, met de welluidende naam “Overijsselsche Vleeschhouwerij”. Verder weten we nog dat het gezin het jaar erop aan de overzijde van de Vecht woonde, op de Brink in Heemse. In augustus 1905 stond namelijk Zilversmits huis in lichte laaie. Er was geen redden aan. Van de inboedel bleef ook niets over. De laatst bekende vermelding over Zilversmit dateert uit januari 1906 toen al een aantal zondagen achter elkaar het bloed door de goten van de stad stroomde; een bijzonder onaangenaam gezicht voor de kerkgangers. Men zei dat de ‘joodse slager Zilversmit druk bezig was in zijne woning te slachten’…
Heiman Karel Zilversmit overleed op 1 november 1911 in de Voorstraat te Hardenberg; 66 jaar oud. Hij werd begraven op de Israëlitische begraafplaats aan het Mulopad. Recent zijn alle graven ‘in kaart’ gebracht en gefotografeerd. Het fraaie resultaat is nu online te bekijken op de website Stenen Archief:
Zijn weduwe verliet vervolgens de gemeente en zou in 1936 overlijden te Nijmegen, net als oudste dochter Johanna. Haar jongere zusje Betje stierf op 27 november 1942 in vernietigingskamp Auschwitz, oud 59 jaar.
