Toen, op 20 januari 1927: postvliegtuig maakt noodlanding.

Op donderdagmiddag 20 januari 1927 rond half vier daalde, vermoedelijk ten gevolge van den mist, het postvliegtuig Hamburg-Amsterdam waarin gezeten waren zes personen, Duitschers en Engelschen, nabij de boerderij van den heer A. Weerts te Kloosterhaar. Weerts belde hotel Baving op, waarna spoedig twee auto’s vertrokken om de poststukken naar Hardenberg te brengen, alsmede de passagiers. Een viertal personen vertrok met den trein van 7.15 naar Amsterdam terwijl de anderen in hotel Baving logeerden om heden vrijdag met het vliegtuig te vertrekken. Dit zeldzame voorval lokte veel nieuwsgierigen.


Toen, op 30 maart 1943: bommenwerper stort neer in Sibculo.

Op 30 maart 1943, omstreeks 04.00 uur, stortte een Engels bombardementsvliegtuig, een Lancaster, brandend neer in de buurtschap Sibculo bij de boerderij van de fam. Biewenga. De bemanning, bestaand uit 6 personen, kwam om doordat de parachutes bij het afspringen niet functioneerden. De omgekomen vliegers werden de volgende dag begraven op het kerkhof Nijenstede in Hardenberg.

Flight-lieutenant K.H. Grenfell steeg met zijn Lancaster om 21.57 uur op van vliegveld Breighton voor de aanvalsvlucht op Berlijn. Op de terugweg van Berlijn werd zijn toestel aangevallen door een Nachtjager van de 7e staffel van het Nachtjagdgeschwader van het type Bf 110 F-4, gevlogen door piloot Christian Költringer en bemanningslid Wilhelm Vogt. De nachtjager was door radar op het spoor van de Lancaster gebracht en opende het vuur. Nog voordat de Lancaster in de diepte stortte, zag de staartschutter van de Engelse bommenwerper kans een salvo op de nachtjager af te vuren. Sgt. Webb had de Messerschmitt van Költringer geraakt, en beide vliegtuigen stortten neer.

De Lancaster kwam neer aan de Boerendijk bij Sibculo en de Nachtjager in het Engbertsdijksveen. Er waren geen overlevenden. Bijna veertien dagen later, op 13 april, werd nog een lichaam onder de wrakstukken gevonden. Het betrof de jonge Australiër Philip Wealey (Pip) Dunn. Er zijn dus zeven geallieerden bij het ongeval om het leven gekomen. Te midden van de graven werd een groot kruis geplaatst, waarop stond: ‘Hier rusten de Engelse vliegeniers, serg. Lewis, serg. Cordingley, Potter, R. McCullach en twee onbekenden, gevallen 30 maart 1943 in Sibculo, gemeente Hardenberg’. De bemanningsleden waren:

* Robert Lincoln Potter, flight sergeant, Royal Australian Air Force, zoon van Robert Samuel en Mary Potter, uit Perth, West Australië

* George Edward Lewis, sergeant, flight engineer, Royal Air Force, zoon van Charles William en Lily Ethel Lewis, uit Potters Bar, Middlesex

* Stephen Falcon Scott McCullagh, flying officer, Royal Australian Air Force, zoon van John Stephen en Kate Lextilia McCullagh uit Neutral Bay, New South Wales, Australië (geboren te Seattle (U.S.A.))

* Ronald Cordingley, sergeant, bomb aimer, Royal Air Force, reserve vrijwilliger, zoon van Thomas en Daisy Cordingley
echtgenoot van Phoebe Cordingley, uit Salford, Lancashire

* Kenneth Hugh Grenfell, flight lieutenant, Royal Australian Air Force, zoon van Richard Everett Grenfell, uit Sydney, New South Wales, Australië, echtgenoot van Mabel Isabella Grenfell, uit Durham, Engeland

* Sidney George Webb, sergeant, air gunner, Royal Air Force reserve vrijwilliger, zoon van Arthur William en Nellie Marion Webb, uit Blackmore Park, Worcestershire

* Philipp ‘Pip’ Wesley Dunn, flight sergeant, Royal Australian Air Force, zoon van Charles Wesley Dunn en Iris Minnie Dunn, Watson’s Bay (Sidney), New South Wales, Australië (geboren op 18 augustus 1920, overleden op 30 maart 1943, op 22-jarige leeftijd).


Toen, op 13 augustus 1944: bommenwerper crasht tussen Bergentheim en Mariënberg.

Op zondag 13 augustus 1944, ’s nachts om 01.30 uur, kwam vanuit Duitsland een Op zondag 13 augustus 1944, ’s nachts om 01.30 uur, kwam vanuit Duitsland een brandende Lancaster LM658 aangevlogen. Het stortte neer tussen Bergentheim en Mariënberg, op een perceel heidegrond van G.J. Scholten. In de omgeving van het wrak werden de lijken van drie bemanningsleden gevonden. Zij werden geïdentificeerd als: Christopher Holland, Benjamin Ramsden en Robert Stanley Williams. Het lichaam van Laurence Roy Watts werd later onder het toestel gevonden. De eerste drie jongemannen werden op 15 augustus 1944 begraven en Watts vier dagen later.

I

De Lancaster was de dag voor de crash opgestegen met een bemanning van acht, in plaats van de gewoonlijke zeven. Hun doel was Braunschweig. Op de terugweg kwamen ze onder vijandig vuur te liggen. Daarbij werd hun toestel getroffen.

Aan boord waren de bemanningsleden:
– pilot Harold (Bill) Paston-Williams uit Dorking, Surrey;
– 2nd pilot – Christopher Holland uit Horsham, Sussex;
– navigator – Gerald Hood uit Croydon, Surrey;
– bomb aimer – Benjamin Ramsden uit Bradford, West Yorkshire;
– flight engineer – John Downie uit Kilmarnock, Ayrshire;
– wireless operator – Laurence Roy Watts uit Fawler, Oxfordshire;
– mid upper gunner – Robert Stanley Williams uit Queensferry, Flintshire;
– rear gunner – Bruce Arnold David uit Hamilton, Ontario, Canada.

Toen het toestel door een Duitse Messerschmit was aangeschoten en in brand vloog, zat Benjamin Ramsden het dichtst bij het voorin geplaatste ontsnappingsluik. Het lukte hem om het luik te openen en te springen, gevolgd door zijn maten Gerald Hood, Christopher Holland en Bill Paston-Williams (onbekend in welke volgorde). Kort erna explodeerde het toestel, brak het in tweeën en stortte het ter aarde. Helaas overleefde Ramsden het niet. Wat de precieze toedracht van zijn overlijden was, is onbekend. Mogelijk heeft zijn parachute niet gefunctioneerd.

Piloot en leider van het squadron, Bill Paston-Williams raakte even bewusteloos, maar kwam in de lucht weer bij en kon nog net op tijd zijn parachute ontvouwen. Hij kwam hard neer in een weiland en verwondde zich daarbij aan knieën en hoofd. Het lukte hem om met veel moeite, midden in de nacht, aan te kloppen bij een boerderijtje alwaar hij meteen werd verzorgd. Hij overleefde de oorlog en overleed in 1976. Zijn oorlogsbelevenissen werden later door zijn zoon op schrift gesteld.

Laurence (Laurie) Roy Watts, anno 1941.

John ‘Jock’ Downie had ook heel veel geluk. Hij bekwam slechts kleine verwondingen toen hij uit het brandende vliegtuig sprong. Ook hij kwam in de lucht bij van de explosie en kon op tijd aan de koorden van zijn parachute trekken. Hij werd opgepikt door Nederlanders die hem snel via de ondergrondse in veiligheid brachten.

Gerald Hood was veilig geland, maar bij het verlaten van het brandende vliegtuig had hij ernstige brandwonden aan zijn benen opgelopen. Helemaal alleen, in shock en onzeker over zijn positie en locatie, werd hij al snel gevonden door verzetsman Jan Piksen. Dat was zijn geluk. Hij werd snel opgenomen door de ondergrondse die hem medisch verzorgden, onderdak boden en burgerkleren gaven. Helaas werd Hood een paar maanden later opgepakt, overgebracht naar de gevangenis in Almelo en berecht. Hij werd als spion veroordeeld tot de doodstraf. Hij werd op 21 maart 1945 gefusilleerd.

Laurence Watts, roepnaam Laurie, wordt verondersteld de laatste te zijn die uit het vliegtuig wilde springen. Zijn lichaam werd gevonden onder het wrak, met zijn lichaam voor de helft buiten het ontsnappingsluik.

Het lukte ook Bruce Arnold David uit het vliegtuig te springen. Het achterste deel van het vliegtuig stond in brand en hij was afgesloten van contact met zijn kameraden. Hij had de keus tussen levend verbranden of ‘springen’. Hij sprong, overleefde, maar werd opgepakt door de Duitsers en als POW (prisoner of war) afgevoerd. In 1945 werd hij uit krijgsgevangenschap bevrijd, maar verder is niets over hem bekend.


Toen, op 06 juli 1941: bommenwerper komt neer in Schuinesloot.

In deze nacht, om ongeveer 00.56 uur, vond boven Coevorden een luchtgevecht plaats. De vliegtuigen verdwenen in westelijke richting. Plotseling werd een doffe knal gehoord, een vuurgloed gezien, en daarna keerde de rust weer terug.

De volgende dag bleek dat een Engelse bommenwerper van het type “Whitley” op het land van de heer Salomons te Schuinesloot was neergekomen. Het toestel behoorde tot het 10e squadron van de Royal Air Force en had als serie-nummer Z 6793 en als codeletters Z.A.

De thuisbasis was Leeming in het graafschap Yorkshire. Het doel van het vliegtuig was Münster, maar het werd op de heenweg neergeschoten door Oblt. Lent van het 4e. Nachtjagergeschwader van de vliegbasis Leeuwarden. De gehele bemanning kwam om het leven. Merkwaardigerwijs had het vliegtuig een bemanning van vier koppen in plaats van de gebruikelijke vijf.

De bemanning bestond uit: P/O Pilot Goulding (21 jr.), 2 Sgt. Pilot D. Morrison, 3 Fl.Sgt. W.Op./A.G. R.I.H. Aird (21 jr.), 4 Sgt. W.Op./A.G. R.H. Jordan (21 jr.).

Ze werden op de algemene begraafplaats te Lutten begraven. Het stoffelijk overschot van Sgt. Jordan werd pas op 11 juli gevonden en ook op deze datum begraven.


Toen, op 14 september 1942: vliegtuig neergestort in Loozen.

0914_vliegenier
Sergeant Jack Herring

Op 14 september 1942 kwam een Pathfinder, onderdeel van het 156 Squadron Royal Air Force, neer in een akker naast de Roskampweg in Loozen. De Vickers Wellington Mk III BJ600 was aangevallen en neergeschoten door majoor Karl Theodor Hülshoff. Het toestel crashte om 03.13 uur. De bemanning was op de terugweg naar Engeland, na deelname aan een bombardement op de stad Bremen, en werd door een Duits vliegtuig neergeschoten. De zes inzittenden kwamen om. De stoffelijke overschotten werden na enige tijd op de begraafplaats in Gramsbergen begraven.

Op 14 september 2000 werd, ter nagedachtenis aan deze bemanning, een monument onthuld aan de Roskampweg. Obs Den Velde heeft dit monument geadopteerd.
De slachtoffers zijn:
Valentine George Brough
Thomas Cuthbert Dewar
Phillip Stevenson Hammond
William Herbert
Jack Herring
William Chippindale Massey

0914_vliegenier
Pilot P/O. Valentine George Brough 39082 RNzAF Gramsbergen
0914_vliegenier
Wo ag Sgt. Thomas Cuthbert Dewar 988654 RAF Gramsbergen
0914_vliegenier
Co-Pilot Sgt. Phillip Stevenson Hammond 1331531 RAF Gramsbergen
Air gunner Sgt. W. Herbert 644481 RAF Gramsbergen
0914_vliegenier
Obs ba Sgt. Jack Herring 1213839 RAF Gramsbergen
0914_vliegenier
Observer Sgt. William Chippindale Massey 1031306 RAF Gramsbergen