Toen, op 2 maart 2006: de carillontoren.

Deze foto is gemaakt op 2 maart 2006. Het was die dag koud, maar helder weer. Er was wat sneeuw gevallen, zoals te zien is op deze afbeelding van de carillontoren op het Stephanusplein in Hardenberg.

Deze carillontoren heeft van 1963 tot 2009 het stadsbeeld van Hardenberg gesierd. Op 22 mei 2007 verleende de gemeente Hardenberg zichzelf een sloopvergunning, benodigd om zowel het gemeentehuis als de carillontoren te kunnen afbreken. De sloop was nodig om ruimte te creëren voor de bouw van een nieuw raadhuis. Ruim veertig jaren lang hebben beide dienst gedaan. De bouw van de carillontoren was onlosmakelijk verbonden met de bouw van een nieuw raadhuis voor de gemeente Hardenberg. Het gemeentehuis en de precies 25 meter hoge klokkentoren waren ontworpen door de Zwolse architect H. Mastenbroek. In 1958 was er voor het eerst sprake van een bij het nieuwe gemeentehuis te bouwen ’toren’. Die zou ook benut kunnen worden voor het drogen van de brandspuitslangen. Zover kwam het echter niet. Aanvankelijk zou de klokkentoren alleen, zoals het woord al zegt, een klok bevatten. Het moest een wijzerplaat worden met een verlichte tijdsaanduiding. Voor de toren en de aanleg van een deels er omheen gelegen vijver, stelde de gemeenteraad een krediet van 105.000 gulden beschikbaar. Timmer- en aannemersbedrijf Gebr. Dijkhuis uit Hardenberg werd bij aanbesteding het bouwen van gemeentehuis, politiebureau én klokkentoren gegund.

Op initiatief van de afdeling Hardenberg van de Federatie Vrijwillige Vrouwelijke Hulpverlening werd een inzameling gehouden om de bevolking in staat te stellen aan het gemeentebestuur, ter gelegenheid van de opening van het nieuwe raadhuis, een carillon aan te bieden. De presidente van de afdeling, mevrouw C. de Goede-Mom, was de echtgenote van de toenmalige burgemeester van Hardenberg, Jacobus Hendrik de Goede. Inwoners van Lutten wensten echter geen geld te geven zolang zij nog verstoken bleven van een goede riolering. Hun credo luidde: Zolang Lutten nog schijt op de ton, betalen wij niet voor het carillon!

Het carillon werd geleverd door Van Bergen’s Carillon-, torenluidklokken- en torenuurwerkenfabriek uit Heiligerlee. Het bestond uit dertien klokken, waarvan de grootste een diameter van 40 centimeter had en de kleinste 20 centimeter. De eerste vier verzen die gespeeld werden, waren: Gelukkig is het land; O Heer, die daar des Hemels tenten spreidt; Hollands vlag, gij zijt mijn glorie en Wilt heden nu treden. In november 1963 werden sinterklaasliedjes ten hore gebracht als: Zie ginds komt de stoomboot, Hoor wie klopt daar kinderen en O, kom er eens kijken en rond de kerstdagen speelden de liederen: Stille nacht en Nu zijt wellekome.

Het plaatselijk comité ‘4 mei herdenking Hardenberg-Heemse’ kreeg in 1965 toestemming van het gemeentebestuur om aan de klokkentoren een bronzen gedenkplaat te bevestigen met de tekst 10 mei 1940 – 5 mei 1945 Hardenberg … opdat wij hen niet vergeten. Onder de plaat werd een vitrine geplaatst. Daarin werd een opengeslagen boek gelegd, met vermelding van de namen van alle slachtoffers van de oorlog en bezetting uit de gemeente Hardenberg in de jaren 1940-1945. De bronzen plaat en de vitrine werden rechts naast de deur en onder de luifel aangebracht.

Op 19 oktober 2009 viel de klokkentoren ter aarde…


Toen, op 18 maart 1963: winterlandschap.

Deze kleurendia is gemaakt op 18 maart 1963. De besneeuwde Rheezerweg met in de verte de boerderij De Uilenkamp in Diffelen.

Het Noord-Oosten van 1 april dat jaar schreef uitvoerig over de sneeuwperikelen:
De gemeentelijke instanties hebben verbazend veel werk moeten verzetten, maar in de buurtschappen kon men het onmogelijk aan. Radewijk en Bruchterveld raakten totaal geïsoleerd, evenals Rheezerveen, Schuinesloot en meerdere buurtschappen onder Gramsbergen. Er was veel stuifsneeuw die op de binnenwegen tot duinen joeg, die alleen maar los gespit konden worden.


Foto: code geel: winter.

Foto’s afkomstig van Yvon Oudenaarde uit Bergentheim en de families Renkema uit Hardenberg en Woertel uit Radewijk (zie bijschriften).

De laatste jaren worden we bestookt met allerlei kleurcodes: geel, oranje, rood. Alles om ons maar, vooral tijdig, te waarschuwen voor eventuele risico’s in de grote boze buitenwereld. Vooral KNMI, NS en andere semi-overheidsorganisaties vaardigen zo vaak codes uit, dat we ze misschien niet eens meer serieus (kunnen) nemen…

Een kleine veertig jaar geleden bestond dat nog niet. Laten we het eens hebben over de winter van 1978-1979. Bij de meesten zal dat herinneringen oproepen aan enorme sneeuwmassa’s, ingesneeuwde auto’s die er, kost wat kost, toch doorheen probeerden te ‘ploegen’. Uit eigen ervaring weet ik dat mijn moeder de voorraad etenswaren in huis drastisch had zien slinken en genoodzaakt was helemaal van Radewijk naar Hardenberg te rijden om bij ‘Jan de Boer’ grootschalig inkopen te gaan doen. Alle goede raad ten spijt vertrok ze met haar kleine Peugeotje 104 via de Stobbenhaarweg in de richting van Hoogenweg. Bij die richting bleef het ook… De uit voorzorg achterin de kofferbak geplaatste ‘schuppe’ haalde niets uit. Dankzij de hulp van een in de buurt van het gestrande Peugeotje wonende landbouwer werd mijn moeder weer thuis gebracht. In mijn herinnering zie ik, als bijna zevenjarige, de sleepkabel tussen de enorme trekker en het kleine oranje Peugeotje nog zo zitten…
De veertiende februari 1979 trok de zwaarste sneeuwstorm van de twintigste eeuw over ons land. Het openbare leven in de noordelijke provincies werd toen volledig lam gelegd en het leger moest eraan te pas komen om de weg vrij te maken.
Helaas bevinden zich in onze duizenden exemplaren tellende beeldbank geen foto’s van die bewuste winter. We vragen u dan ook om ons daaraan te helpen. Dus heeft u nog oude foto’s uit die tijd, dan houden we ons aanbevolen. Ons mailadres: historischeprojecten@gmail.com