1951-01-05 De winter van 1890 op 1891. Folkloristische schets uit Oud-Hardenberg. Vele oude mensen zullen zich de lange en strenge winter van 1890 op 1891 nog wel herinneren. Toen was het in begin december al begonnen te vriezen en vroor het tot april aan een stuk door. De kerstdagen en nieuwjaar waren achter de rug. Een oud spreekwoord zegt: ‘Als de dagen beginnen te lengen, dan beginnen de nachten te strengen’ en zo was het toen ook. In die strenge winter hebben vele mensen geleden en vooral oude mensen, die wegens de koude een gedeelte van de dag te bed bleven. Bij het haardvuur of toen nog zeldzaam fornuis, moest men zich verwarmen. De brandstof, die uit gebaggerde of gestoken turf bestond – steenkool was alleen voor de smid bestemd – raakte door de lange winter en strenge koude op. Dagelijks zag men vele mensen met een kruiwagen naar de turfblokjes in het Hardenbergerveld gaan om een kruiwagen met turf te halen. De meeste bewoners in en om het toen nog kleine plaatsje Hardenberg huurden des zomers van de gemeente enkele vierkante meters turfveen voor de prijs van een tot vijf gulden per perceel, maar nu de mensen die met de koeien voor de wagen voor de burgers turf haalden, dit met die beesten wegens de scherpe en knobbelige grond niet konden doen, was men genoodzaakt deze turf per kruiwagen te vervoeren. Paarden waren er toentertijd in Hardenberg niet veel. Er kwam gebrek, ook aan levensmiddelen, die van grossiers uit Zwolle moesten komen. De beurtschippers F. Baarslag en J. Valkman konden met hun vrachtschepen niet meer varen, daar de kanalen en vaarten dicht gevroren waren. De tram, die dagelijks op Zwolle reed, kon alles niet vervoeren, het meeste moest onderweg van Zwolle naar Hardenberg gelost worden. En Zwolle was ook niet sterk bevoorraad. De genoemde beurtschippers gingen elke week een a twee maal met de vrachtwagen naar Zwolle om bakkers- en kruidenierswaren te halen, trotserend de snerpe noordenwind en strenge koude. Twee postiljons van de postkar, die van Coevorden op Zwolle reed, kwamen, alhoewel goed ingepakt, met enkele bevroren ledematen op de plaats hunner bestemming. Om bevriezen te voorkomen werden door de koperslagers Sierink en Otten de zuigers des avonds om 6 uur uit de stadspompen gehaald en de volgende morgen weer in orde gebracht. Den burgers was per stadsomroeper Brand bekend gemaakt, dat men verplicht was overdag de pompen los te houden. De enige stadsarbeider Gerrit van Laar was gelast om de brandbijten op de Vecht los te houden, om gereed te zijn voor het geval er een brand mocht uitbreken. De burgers in Hardenberg die hun voorraad winteraardappelen onder de bedstede hadden (want het gebruik van ledikanten was toen geen gewoonte) hadden de zijkanten met brede dekplaggen beschermd opdat de aardappelen niet zouden bevriezen. En toch waren de meeste piepers bevroren (Deze dekkeplaggen bestonden uit de bovenlaag van het turfveen). In de herfst kon men die dekkeplaggen aan huis kopen, want de bewoners uit de veenstreek kwamen met de koeien voor de wagen in Hardenberg en boden ze te koop aan. Toen in 1891 de tijd van aardappelpoten aankwam, waren zelfs de met zorg bewaarde pootaardappelen bevroren. Er lag in de weide op de lage doelen aan de Kerkstraat nog wel 40 cm dik ijs, waar wij als schooljongens onderkropen, daar het water er onder weg was. Die winter is er bijna geen sneeuw gevallen. De wilde ganzen en zwanen die hier des winters heel veel op de Hardenberger Mars verkeerden, vernielden vele rogge-akkers om aan voedsel te komen, daar alle wateren bevroren waren. De jagers namen de moeite niet om er op los te branden, want deze dieren waren door de lang durende winter erg vermagerd.

1951-01-05 De heer J.R. Zweers heeft 25 jaar het orgel in de Höftekerk bespeeld.

1951-01-26 Nieuwe naambordjes aangebracht. De straten in ons oude stadje zijn thans voorzien van de nieuwe straatnaambordjes. Zo is de naam van de steeg achter ons pand Kromme Steeg genoemd. En zo zijn er meer nieuwe namen bedacht.

1951-02-16 De heer Folkerts, directeur der stoomzuivelfabriek ‘Salland’ zal op 1 maart a.s. 50 jaar als zodanig werkzaam zijn geweest. Wellicht zal deze dag niet ongemerkt voorbijgaan.

1951-02-23 Begrafenis P. Tieman. Maandagnamiddag had de begrafenis plaats van wijlen de heer P. Tieman, die donderdagavond tevoren door een motorongeval om het leven was gekomen. Een grote schare volgde baar naar de begraafplaats aan de Bruchterweg etc.

1951-02-23 Christelijke school Rheeze. Tot onderwijzer aan deze school is benoemd de heer v.d. Linde te Hellendoorn, daar de tegenwoordige onderwijzer straks na vertrek van den heer Groothuismink als hoofd zal optreden. De heer Groothuismink gaat naar Nijverdal als hoofd der daar te openen christelijke landbouwschool.

1951-02-23 Oud-gemeentesecretaris overleden. Hier is overleden de heer Willem Gerard Nijzink, die jaren geleden als gemeentesecretaris van Stad Hardenberg optrad. Nadien werd hij tot ontvanger benoemd. De overledene werd 84 jaar oud en was de laatste tijd ziek geweest. De begrafenis vond heden vrijdagmiddag plaats.

1951-03-02 In Radewijk verrijst een kerk. Groot artikel (met foto van de kerk in aanbouw).

1951-03-09 Advertentie. Hierdoor deel ik u mede dat ik mijn herensalon met ingang van 12 maart heb overgedaan aan mijn broer Johs. Post en de damessalon aan de heer Deuzeman te Hardenberg. Ik dank u voor het vertrouwen dat u in mij gesteld hebt en beveel mijn opvolgers in uw gunst aan. W. Post. In aansluiting op het bovenstaande deel ik u mede dat ik de kapperszaak van W. Post te Heemse met ingang van 12 maart heb overgenomen. Ik hoop door nette en vlotte bediening het vertrouwen van u waardig te worden. Beleefd aanbevelend, Johs. Post. In aansluiting bovenstaande: Daar wij de damessalon overgenomen hebben van de heer W. Post, delen wij u mede dat ons adres blijft Voorstraat 17, telefoon 172. Door nette en vlotte bediening hopen wij uw vertrouwen ook waardig te worden. Kappersbedrijf Deuzeman.

1951-03-30 Hoge onderscheiding. De voorzitter (burgemeester van Gramsbergen) deelde mee dat aan oud-burgemeester van Gramsbergen, baron Van Lynden de hoogste onderscheiding der Franse Republiek, nl. Het Legioen van Eer is toegekend, wegens moedig gedrag bij het verlenen van hulp aan Franse piloten in de oorlogsjaren. B. en W. stellen voor, om mevrouw Van Lynden per speciale koerier een brief te zenden van de gemeenteraad in vergadering bijeen, waarin hij haar blijdschap uitspreekt over dit heugelijke feit.

1951-03-30 Wij herdachten… 29 maart 1943. Het was op deze dag dat een zevental Britse piloten hier werd ter aarde besteld. Hun namen zijn geschilderd op het eenvoudige witte kruis, dat op elk graf is aangebracht. Het zijn mannen van de R.A.A.F. en de R.A.F. Hun namen: P.W. Dunn, S.G. Weber, K.H. Grenfell, R. Cordingsley, G.E. Lewis en R.L. Potter. Hun graven worden door vriendenhanden onderhouden. Deze week herdenken wij de doden met piëteit. Op de oude begraafplaats te Hardenberg Daar liggen ze begraven Piloten uit ’t verre Engeland Die hun leven voor Holland gaven Zij vlogen over naar ’t Duitse land Der Feind schoot hen naar beneden Nu zullen ze nooit weer hun Vaderland Hun geboorteplaats betreden Nooit zal een moeder haar jongen weer zien Een vader de trots van zijn leven Een meisje de hoop van haar toekomst misschien – Hij moest boven Holland sneven Zij sprongen het toestel in op ’t bevel En hebben hun bommen geborgen Een vuurgevecht volgde. Zij vielen neer Bevrijd van hun vele zorgen Het leven raast door de straat voorbij Een vliegtuig zeilt hoog in de lucht Een vogel zicht ergens een voorjaarslied In de dennen een stormgerucht.

1951-04-13 Zilveren jubileum. Morgen zaterdag is de heer H.J. Pullen 25 jaar petroleumventer. Toen er nog nergens electrisch licht was, heeft hij menigeen licht verschaft in de duisternis.

1951-04-20 Advertentie. Notaris J.P.C. Boodt te Hardenberg is voornemens in Hotel Leering aan de Markt te Hardenberg te doen verkopen: Een woon- en winkelhuis, waarin bakkerij en kruidenierszaak, met erf aan de Fortuinstraat te Hardenberg, groot 87 centiaren, thans in gebruik en bewoning bij de heer Joh. Otten e.a.

1951-04-20 Heel Hardenberg op de film. De gemengde zangvereniging ‘Eendracht Maakt Macht’ heeft grootse plannen en wel, dat zij een film laat maken over Hardenberg. Een film, waarvan het aardige is dat elke inwoner mee kan werken, omdat het in de bedoeling ligt, niet alleen de karakteristieke plekjes te verfilmen, maar ook de inwoners en om een overzicht te geven van heel het verenigingsleven. De zaken en bedrijven zullen niet worden vergeten en natuurlijk zal de jeugd in de gemeentefilm niet mogen ontbreken etc.

1951-04-20 Legaat. Rheeze. Door wijlen Luc. Stoeten is aan de Herv. diaconie te Heemse f. 500,- nagelaten, terwijl de kerkvoogdij eveneens f. 500,- ontving.

1951-04-27 Kelder ontdekt. Bij de vloerwerkzaamheden in de oude school aan de Wilhelminastraat die tot ontspanningslokaliteit wordt ingericht, is een grote kelderruimte ontdekt. Men weet nog niet of deze van historische betekenis is, zoals men vermoedde.

1951-05-04 Advertentie. Notaris J.P.C. Boodt te Hardenberg is voornemens dinsdag 15 mei a.s. des nam. om 3 uur in het café Koeslag te Heemse te doen inzetten en op dinsdag 29 mei d.a.v. bij eindveiling, publiek te verkopen, voor de heren Gebrs. Vinke: Een woonhuis en erf, staande en gelegen aan het Kerkpad te Heemse, groot 4.30 are, thans in gebruik en bewoning bij de heer J.H. Reinders.

1951-05-04 Julianastraat. Het was niettegenstaande de koude vrij druk in Hardenberg op Koninginnedag. Het muziekkorps ‘Hallelujah’ zorgde voor pittige muziek. Bovendien was aan deze dag een bijzonder cachet gegeven, doordat de Burgemeester Bramerstraat officieel werd geopend, waarbij de burgemeester het woord voerde, die er o.a. op wees dat dit de 17e buurtvereniging was en hoedanig de Mars veranderd was sedert zijn jeugd. Met een hoera op de koningin werd zijn toespraak beantwoord. Verder voerde de heer Nijzink het woord als voorzitter der Oranjevereniging.

1951-05-11 Het huis, waarin gevestigd bakkerij, bewoond door de familie Otten in de Fortuinstraat, is maandag gekocht door het Bemiddelingskantoor Joh. Brand voor f. 7700,-

1951-06-15 Bejaarde schipper verdronken. Woensdag tegen de avond is de 75-jarige schipper Westerhuis in het kanaal verdronken. De oude man was de schoonvader van schipper Worst, reeds jaren een goede bekende in ons stadje. De laatste maanden woont het gezin aan de wal en wel op de Groeneweg, naar we vernamen mede omdat de overledene aan toevallen leed. Hij is waarschijnlijk bij het vissen door een toeval getroffen.

1951-06-15 Ronde van Nederland. Wat een belangstelling! De halzen rekken zich… Wat is er toch te doen… Wel: de Ronde van Nederland ging voorbij. Deze foto werd genomen voor hotel Leering. 

1951-06-22 Zakennieuws. Blijkens een advertentie in dit nr. hoopt Anton Meijer, Oosteinde, zijn geheel verbouwde winkel thans te heropenen. Alles is overzichtelijk gesorteerd in verschillende afdelingen en ziet er keurig uit. Ook is de winkel veel ruimer geworden. We wensen Meijer goede zaken. Advertentie: Heropening van onze geheel verbouwde Groenten-, Fruit- en Suikerwerkenwinkel op zaterdag 23 juni 1951 etc.

1951-07-06 Advertentie. Notaris J.P.C. Boodt is voornemens maandag 16 juli a.s. des nam. 4 uur in het Hotel Leering aan de Markt te Hardenberg te doen inzetten en op maandag 30 juli d.a.v. bij eindveiling publiek te verkopen ten verzoeke van de heer G. Draaijer te Zuidhorn: Het burgerwoonhuis met erf en tuin aan de Gramsbergerweg 41 te Hardenberg, ter grootte van 6.50 are, thans bewoond door de heer J.H. Verleur.

1951-07-06 Benoemd. Rheeze. Tot onderwijzeres aan de bijz. school werd benoemd mej. van Leeuwen te Scheveningen.

1951-07-13 Intrede van Ds. H.C. Overeem als predikanter der Gereformeerde Kerk (art. 31) te Heemse; met foto.